Praca zdalna osób z niepełnosprawnością – jak ją kontrolować, by nie naruszyć godności i prywatności?

Absurdalne formy kontroli

W Stanach Zjednoczonych pracownicy jednej z firm zostali zobowiązani do zgłaszania każdego odejścia od biurka – jeśli miałoby trwać dłużej niż pięć minut. Zobowiązanie dotyczyło również wyjść do toalety. Decyzja ta wywołała szeroką dyskusję na temat kontroli pracy zdalnej. Menedżer tłumaczył ją koniecznością zachowania harmonii, pracownicy jednak widzieli to inaczej i uznali decyzję za absurd.

Przykład ten stał się swoistym symbolem zagrożeń związanych z nieograniczonym monitoringiem.

Trzeba przyznać, że i w Polsce zdarzają się przypadki, w których pracodawcy stosują nieadekwatne formy nadzoru, wymuszając ciągłą aktywność na komunikatorach.

Wszelkie formy kontroli są dla pracowników stresogenne, gdy jednak dotyczą one osób z niepełnosprawnością (OzN), stanowią jeszcze większe obciążenie.

Praca OzN w systemie zdalnym dała zatem przestrzeń do postawienia pytania: „Gdzie powinna być granica kontroli pracowników zatrudnionych w takiej formie?”.

Aby znaleźć na nie odpowiedź, należy sprawdzić, jak uregulowano tę kwestię w zapisach prawnych.

Kontrola pracy zdalnej w polskim systemie prawnym

System pracy zdalnej został uregulowany w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j.: Dz. U. z 2025 r., poz. 277, ze zm.), dalej: Kodeks pracy. W art. 67²⁸ Kodeksu pracy znajdujemy paragrafy odnoszące się do zasad przeprowadzania kontroli pracowników zatrudnionych zdalnie. Zapis art. 67²⁸ § 1 Kodeksu pracy wyraźnie wskazuje, że pracodawca ma prawo do skontrolowania zatrudnionego w zakresie wykonywania pracy, jak również przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony informacji, w tym procedur ochrony danych osobowych. Artykuł ten zawiera jednak informację, że kontrola taka powinna być przeprowadzona w porozumieniu z pracownikiem i w godzinach jego pracy.

Bardzo ważna uwaga przedstawiona jest także w art. 67²⁸ § 2 Kodeksu pracy, który zobowiązuje pracodawcę do dostosowania sposobu przeprowa