Miejsce pracy: dostępność na trzy głosy

Równość wobec prawa i możliwość swobodnego realizowania swoich życiowych ambicji gwarantuje nam wszystkim Konstytucja. Jeżeli chodzi o osoby z niepełnosprawnościami, szczególne znaczenie ma Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, której Polska jest sygnatariuszką już od dwunastu lat. Osoby z orzeczeniem – i to nawet te, które mają na nim zapisaną „całkowitą niezdolność do pracy” – mogą podejmować zatrudnienie i nikt nie może im tego zabronić. Tutaj decydujący głos ma lekarz medycyny pracy. Niemniej jednak przeszkodą w podjęciu pracy często okazują się czynniki niezależne od samego kandydata. Wciąż zbyt mało pracodawców ma świadomość, że dając osobie z niepełnosprawnością możliwość pracy, zapraszają do siebie niezwykły potencjał, wyjątkowe doświadczenia, zaradność i – nie ma co ukrywać – dodatkowe, finansowe korzyści. Ale tym, co pracodawców niekiedy odstrasza, jest konieczność dostosowania miejsca pracy do potrzeb takiej osoby.

O wielu wiążących się z tym aspektach mówili prelegenci zeszłotygodniowego webinarium PFRON-u. Do tematu siłą rzeczy podeszli z trzech perspektyw: Państwowej Inspekcji Pracy, organizacji pozarządowej zajmującej się tworzeniem miejsc pracy dla osób z niepełnosprawnościami oraz z perspektywy wydziału PFRON-u, który zajmuje się skargami na brak dostępności.

Przestrzeń bez barier

Jako pierwszy głos zabrał Andrzej Zalewski, nadinspektor pracy z Okręgowego Inspektoratu Pracy we Wrocławiu. Zwrócił uwagę, że dostosowanie stanowiska i otoczenia pracy do potrzeb osoby z niepełnosprawnością nie jest opcją ani uprzejmością pracodawcy – to ustawowy obowiązek, wynikający zarówno z prawa pracy, jak i z przepisów techniczno-budowlanych. W praktyce oznacza to konieczność spojrzenia na miejsce pracy całościowo: zaczynając od otoczenia budynku, poprzez przestrzenie wspólne, a kończąc na samym stanowisku, gdzie pracownik wykonuje swoje obowiązki.

Pracodawca, zatrudniając osobę na wózku, musi zadbać nie tylko o ergonomiczne biurko czy odpowiednie narzędzia pracy, ale również o to, by pracownik mógł samodzielnie przemieszczać się po budynku. Zalewski przypomniał, że obowiązują konkretne wymogi, takie jak zapewnienie dostępnych miejsc postojowych, odpowiednio szerokich