Zwolnienie osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności może kosztować pracodawcę więcej niż utratę pracownika

Rozwiązanie umowy o pracę z pracownikiem ze znacznym stopniem niepełnosprawności może doprowadzić do utraty statusu ZPChr-u

Rozwiązanie umowy o pracę może mieć bardzo poważne konsekwencje dla pracodawcy, i to na wielu polach. Na podstawie art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz. U. z 2025 r., poz. 913, ze zm.) – dalej: u.r.o.n., wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych u pracodawcy mającego status zakładu pracy chronionej (ZPChr) powinien wynosić odpowiednio:

• co najmniej 50%, w tym co najmniej 20% ogółu zatrudnionych powinny stanowić osoby zaliczone do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, albo
• co najmniej 30% osób niewidomych lub psychicznie chorych albo upośledzonych umysłowo, zaliczonych do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.

Jeżeli w wyniku rozwiązania umowy o pracę z niepełnosprawnym pracownikiem zaliczonym do znacznego stopnia niepełnosprawności stan zatrudnienia u tego pracodawcy będzie niższy niż 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy (etat), pracodawca utraci status ZPChr-u. Dotyczy to także obniżenia wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych poniżej wartości wskazanych powyżej.

W myśl art. 33 ust. 1 u.r.o.n. pracodawca, który ma status ZPChr-u, jest zobowiązany do utworzenia ZFRON-u. W świetle art. 33 ust. 2 u.r.o.n. źródłami finansowania funduszu rehabilitacji są przede wszystkim:

• 90% środków uzyskanych z tytułu zwolnień z niektórych podatków i opłat, o których mowa w art. 31 ust. 1 u.r.o.n.;
• środki Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) przekazywane na wniosek dysponenta ZFRON (pracodawcy) na podstawie art. 33b u.r.o.n.;
• część zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT), zgodnie z odrębnymi przepisami, z tym że za dzień uzyskania tych środków uznaje się ostatni dzień miesiąca wypłaty wynagrodzeń;
• wpływy z zapisów i darowizn;
• odsetki od środków zgromadzonych na rozliczeniowym rachunku bankowym ZFRON-u;
• środki pochodzące ze zbycia środków trwałych, zakupionych ze środków ZFRON-u, w części niezamortyzowanej.

Jak wynika z treści art. 33 ust. 7 u.r.o.n., co do zasady utrata statusu ZPChr-u skutkuje tym, że niewykorzystane według stanu na dzień utraty tego statusu środki ZFRON-u podleg