Schorzenia szczególne a stan zatrudnienia osób niepełnosprawnych – moment zaliczenia pracownika do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych

Kiedy pracodawca dokonuje obowiązkowych wpłat na PFRON?

W myśl art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz. U. z 2025 r., poz. 913, ze zm.) – dalej: u.r.o.n., pracodawca, który łącznie:

• zatrudnia co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy;
• nie osiąga wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości 6%

– raz w miesiącu musi dokonywać wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON), w kwocie stanowiącej iloczyn 40,65% przeciętnego wynagrodzenia za pracę w gospodarce narodowej i liczby pracowników odpowiadającej różnicy między zatrudnieniem zapewniającym osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości 6% a rzeczywistym zatrudnieniem osób niepełnosprawnych u pracodawcy. Jeżeli pracodawca osiąga 6-procentowy wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych, jest zwolniony z obowiązku dokonywania wpłat na PFRON.

Schorzenia szczególne wpływają na wysokość wpłat na PFRON oraz na wysokość dofinansowania wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników

Ponadto wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych uprawniający do obniżenia wpłat na PFRON może być niższy niż 6%, jeżeli pracodawca zatrudnia osoby niepełnosprawne ze schorzeniami szczególnie utrudniającymi wykonywanie pracy. Katalog tych schorzeń został zamieszczony w § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 września 1998 r. w sprawie rodzajów schorzeń uzasadniających obniżenie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych oraz sposobu jego obniżania (Dz. U. z 1998 r. Nr 124, poz. 820, ze zm.), wydanego na mocy art. 21 ust. 7 u.r.o.n. Obejmuje on:

1. chorobę Parkinsona;
2. stwardnienie rozsiane;
3. paraplegię, tetraplegię, hemiplegię;
4. znaczne upośledzenie widzenia (ślepotę) oraz niedowidzenie;
5. głuchotę i głuchoniemotę;
6. nosicielstwo wirusa HIV oraz chorobę AIDS;
7. epilepsję;
8. przewlekłe choroby psychiczne;
9. upośledzenie umysłowe;
10. miastenię;
11. późne powikłania cukrzycy.

Schorzenie szczególne mają też wymierne znaczenie przy ubieganiu się przez pracodawcę o dofinansowanie wynagrodzenia niepełnosprawnego pracownika. Ściślej mówiąc, posiadanie schorzenia szczególnego przez pracownika powoduje zwiększenie należnego dofinansowania wynagrodzenia takiej osoby. Chodzi o pracowników z niepełnosprawnościami, wobec których orzeczono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsję, jak również osoby niewidome (art. 26a ust. 1b u.r.o.n.). Tak więc katalog schorzeń uprawiających do wyższego dofinansowania wynagrodzenia pracownika z niepełnosprawnością różni się od katalogu schorzeń szczególnych ustalanych na potrzeby obniżenia wpłat na PFRON. W przypadku wystąpienia schorzeń, o których mowa w art. 26a ust. 1b u.r.o.n., kwotę dofinansowania wynagrodzenia zwiększa się o:

• 1380 zł w przypadku osó