Rząd przyjął projekt ustawy o asystencji osobistej. Czy szykują się rewolucyjne zmiany dla osób z niepełnosprawnościami?

Dostęp do asystenta będzie powszechny

Projekt ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami (nr UD168) został opracowany w celu systemowego – a nie tylko regionalnego – uregulowania dostępu do asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami. Usługa ta ma być kierowana do osób wymagających intensywnego wsparcia przy wykonywaniu codziennych czynności życiowych. Nowe przepisy mają służyć aktywizacji społecznej i zawodowej osób z niepełnosprawnościami, co bez wsparcia asystentów byłoby bardzo utrudnione, a niekiedy wręcz niemożliwe. Usługi asystencji będą pośrednio wspierać także opiekunów osób z niepełnosprawnościami i odciążą ich w świadczeniu codziennej pomocy osobom o ograniczonej sprawności organizmu.

Autorzy rządowego projektu ustawy o asystencji osobistej uzasadniają potrzebę wprowadzenia nowych przepisów tym, że aktualnie dostęp do takich usług jest uzależniony od lokalnych programów i projektów. Usługa asystencji jak dotąd była realizowana przede wszystkim w ramach programu „Asystent Osobisty Osoby Niepełnosprawnej”, finansowanego z Funduszu Solidarnościowego. W konsekwencji dostęp osób zamieszkujących różne regiony kraju do tej usługi jest zróżnicowany i zależy od możliwości finansowych samorządów.

Według projektowanej ustawy asystencja osobista to zorganizowana forma indywidualnego wsparcia osoby z niepełnosprawnością, polegająca na wsparciu tej osoby w wykonywaniu codziennych czynności, poruszaniu się oraz uczestniczeniu w życiu społecznym i zawodowym, umożliwiająca jej niezależne życie. Usługa ta będzie realizowana, pod kierunkiem osoby z niepełnosprawnością i zgodnie z jej potrzebami, przez osobę fizyczną świadczącą osobiście asystencję na rzecz użytkownika, wpisaną do Rejestru asystentów osobistych.

Asystenci będą mogli podnosić kompetencje poprzez udział w szkoleniach specjalistycznych, a także ogólnych (np. w zakresie pierwszej pomocy).

Za realizację asystencji osobistej będzie odpowiadał powiat

W trakcie korzystania z asystencji osobistej użytkownicy będą musieli posiadać miejsce zamieszkania na terytorium Polski. Organizacja i realizacja asystencji osobistej będzie wykonywana przez powiat (w obszarze jego właściwości terytorialnej) jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej, a koszty jej obsługi będą finansowane z budżetu państwa. Ma to zapewnić powszechność tej usługi. Z projektowanej ustawy wynika, że powiat będzie mógł wykonywać usługę asystencji we własnym zakresie bądź powierzyć jej wykonanie wybranemu podmiotowi pozarządowemu. W celu realizacji tego zadania możliwe będzie także zawarcie porozumienia powiatu z gminą. Asystencja osobista będzie mogła być realizowana również przez podmioty pozarządowe lub przez asystentów osobistych wskazanych samodzielnie przez osoby z niepełnosprawnością. Warunkiem będzie wpisanie podmiotu lub asystenta osobistego odpowiednio do Rejestru realizatorów i Rejestru asystentów.

Jaki będzie wymiar godzinowy asystencji osobistej?

Miesięczny wymiar asystencji osobistej będzie wahać się od 20 do 240 godzin miesięcznie, przy czym godziny asystencji niewykorzystane w danym miesiącu (najwyżej 100 godzin i nie więcej niż 50% miesięcznego wymiaru godzin) będą mogły być wykorzystane w kolejnym miesiącu, ale nie będą przychodziły na kolejny rok. Oznacza to, że niewykorzystane godziny asystencji osobistej będą mus