Przestępcze dysponowanie środkami ZFRON-u przez pracownika a odpowiedzialność pracodawcy

Jakie warunki muszą realizować wydatki poniesione z ZFRON-u, aby były celowe?

Utworzenie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych (ZFRON) nie uprawnia pracodawcy do swobodnego dysponowania środkami zgromadzonymi na rachunku tego funduszu, ponieważ w myśl art. 33 ust. 9 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz. U. z 2025 r., poz. 913, ze zm.) – dalej: u.r.o.n., pracodawca jest wyłącznie dysponentem środków ZFRON-u. Dlatego też nie jest on uprawniony do finansowania ze środków ZFRON-u wszelkich wydatków związanych z wyposażeniem stanowiska pracy osoby z niepełnosprawnością, ale tylko takich, które spełniają cele określone w u.r.o.n. oraz w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2007 r. w sprawie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1145, ze zm.).

Wydatki ze środków ZFRON-u muszą być przede wszystkim ponoszone w sposób prawidłowy, celowy i oszczędny. Prawidłowo wydatkowane środki ZFRON-u to te, które są wydatkowane zgodnie z zasadami określonymi w u.r.o.n. oraz rozporządzeniu w sprawie ZFRON-u. Wskazane akty prawne warunkują też celowość wydatkowania środków ZFRON-u. Zgodnie z art. 33 ust. 4 u.r.o.n., środki funduszu rehabilitacji powinny być przeznaczane na rehabilitację zawodową, społeczną i leczniczą, w tym na indywidualne programy rehabilitacji osób niepełnosprawnych opracowywane przez powołane przez pracodawców komisje rehabilitacyjne, a także na ubezpieczenie osób z niepełnosprawnościami. Pracodawca musi wydatkować środki ZFRON-u w sposób zgodny z regulaminem wykorzystania środków ZFRON-u, obowiązującym u tego pracodawcy.

Jednocześnie § 4a rozporządzenia w sprawie ZFRON-u wskazuje, że środki tego funduszu powinny być wydatkowane w sposób celowy i oszczędny, mając na względzie dobór odpowiednich metod i środków realizacji, w stosunku do zakładanych efektów związanych z poniesieniem tych wyd