Zakończenie działalności gospodarczej nie uchroni pracodawcy przed kontrolą PIP? – analiza projektu zmian przepisów o PIP

PIP może kontrolować byłych pracodawców wyłącznie w ograniczonym zakresie

Obowiązujące przepisy nie pozwalają PIP na prowadzenie kontroli wobec podmiotów, które utraciły status pracodawcy, np. nie zatrudniają już żadnego pracownika. Wynika to z art. 13 pkt 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 1712, ze zm.) – dalej: u.p.i.p., zgodnie z którym PIP kontroluje pracodawców, na których rzecz pracę świadczą osoby fizyczne, w tym osoby wykonujące działalność gospodarczą na własny rachunek. Podstawa wykonywania tej pracy nie ma znaczenia. PIP może także kontrolować podmioty, które nie są pracodawcami, aczkolwiek kontrola taka może być przeprowadzona w ograniczonym zakresie, dotyczącym bezpieczeństwa i higieny pracy oraz legalności zatrudnienia.

Oprócz tego w zakresie określonym w art. 13 u.p.i.p. PIP może kontrolować m.in. podmioty świadczące usługi pośrednictwa pracy oraz pracy tymczasowej (w tym agencje pracy tymczasowej), czy też przedsiębiorców albo inne jednostki organizacyjne, na których rzecz, w ramach prowadzonej przez te podmioty działalności, jest wykonywane zlecenie lub są świadczone usługi przez przyjmującego zlecenie lub świadczącego usługi. Kontroli podlegają także inne podmioty wskazane w art. 13 u.p.i.p., zgodnie z zasadami określonymi w tym przepisie.

W tym miejscu warto przypomnieć, że w myśl art. 3 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2025 r., poz. 277, ze zm.) – dalej: k.p., przez pracodawcę należy rozumieć jednostkę organizacyjną, w tym nieposiadającą osobowoś