W jakich sytuacjach ZUS zastępuje pracodawcę przy wypłacaniu świadczeń z ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego?

Kiedy pracodawca powinien ustalać prawo pracownika do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego...

Stosownie do dyspozycji art. 61 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz. U. z 2025 r., poz. 501, ze zm.) – dalej: u.ś.u.s.m., podmiotem uprawnionym do ustalania i wypłacania zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, o których mowa w u.ś.u.s.m., są co do zasady płatnicy składek na ubezpieczenie chorobowe (pracodawcy), którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego ponad 20 ubezpieczonych (np. pracowników), według stanu na dzień 30 listopada poprzedniego roku kalendarzowego, a jeśli na ten dzień nie zgłaszali nikogo – według stanu na pierwszy miesiąc, w którym dokonali takiego zgłoszenia.

...a kiedy powinien to robić ZUS?

Ustawodawca przewidział pewne wyjątki od powyższej zasady, w których to ZUS, a nie płatnik składek na ubezpieczenie chorobowe, ustala i wypłaca analizowane zasiłki. Pierwsza taka sytuacja występuje, gdy płatnik składek zgłasza do ubezpieczenia chorobowego nie więcej niż 20 ubezpieczonych. Do wypłaty świadczeń z ubezpieczenia chorobowego przez ZUS dochodzi również w przypadku, gdy świadczenia te przysługują osobom uprawnionym do zasiłków za okres po ustaniu ubezpieczenia chorobowego.

Co więcej, ZUS ustala i wypłaca wspomniane zasiłki ubezpieczonym, prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą oraz osobom z nimi współpracującym, a także ubezpieczonym będącym duchownymi. Oprócz tego na podstawie art. 61 ust. 1 pkt 2 lit. d u.ś.u.s.m. ZUS jest uprawniony do ustalania i wypłacania zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ubezpieczonym podlegającym ubezpieczeniu chorobowemu w Polsce z tytułu zatrudnienia u pracodawcy zagranicznego.

Pracodawca będzie musiał przekazać ZUS-owi konieczną dokumentację

Jeśli ZUS jest zobligowany do wypłacenia zasiłku z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, płatnik składek musi przedłożyć ZUS-owi