Racjonalne usprawnienia warunków pracy także dla rodziców osób z niepełnosprawnościami? Znamy stanowisko TSUE

Analizy i trendy
03 października 2025 Paweł Kawka

Czy obowiązek zapewnienia racjonalnych usprawnień dla osób z niepełnosprawnościami, wynikający z przepisów unijnych, dotyczy też opiekunów tych osób?

Zgodnie z dyspozycją art. 2 Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r. (Dz. U. z 2012 r., poz. 1169) – dalej: KPON, dyskryminacją ze względu na niepełnosprawność jest „jakiekolwiek różnicowanie, wykluczanie lub ograniczanie ze względu na niepełnosprawność, którego celem lub skutkiem jest naruszenie lub zniweczenie uznania, korzystania lub wykonywania wszelkich praw człowieka i podstawowych wolności w dziedzinie polityki, gospodarki, społecznej, kulturalnej, obywatelskiej lub w jakiejkolwiek innej, na zasadzie równości z innymi osobami. Obejmuje to wszelkie przejawy dyskryminacji, w tym odmowę racjonalnego usprawnienia”.

W świetle przepisów Dyrektywy Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy (Dz. Urz. z 2000 r., L 303, s. 16) dyskryminacja pośrednia ma miejsce wtedy, gdy przepis, kryterium lub pozornie neutralna praktyka może doprowadzić do szczególnej niekorzystnej sytuacji dla osoby (np. ze względu na niepełnosprawność), w stosunku do innych osób, chyba że:

  • przepis, kryterium lub praktyka są obiektywnie uzasadnione zgodnym z prawem celem, a środki służące osiągnięciu tego celu są właściwe i konieczne, lub
  • w przypadku osoby w określony sposób niepełnosprawnej, pracodawca lub każda osoba, do której odnoszą się przepisy dyrektywy 2000/78, musi, na mocy przepisów krajowych, podejmować właściwe środki zgodnie z zasadami określonymi w art. 5 tej dyrektywy, w celu zlikwidowania niedogodności spowodowanych tym przepisem, kryterium lub praktyką.

W wyroku z dnia 11 września 2025 r. (sygn. akt C-38/24, LEX) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) odpowiadał na pytania prejudycjalne skierowane przez włoski sąd kasacyjny. Stan faktyczny sprawy odnosił się do pracownicy, której pracodawca odmówił trwałego wprowadzenia racjonalnych usprawnień w

Porady dla pracodawców osób z niepełnosprawnościami: prawo, kadry, księgowość | Vademecum Wiedzy

Dołącz do nas

Nie masz jeszcze wykupionego dostępu? Zapoznaj się z naszymi pakietami dla Firm

Zobacz pakiety Masz już konto? Zaloguj się

Informacja dotycząca plików cookies

Nasza strona internetowa używa plików cookies w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Dzięki nim możemy indywidualnie dostosować stronę do Twoich potrzeb. Możesz zaakceptować pliki cookies albo wyłączyć je w przeglądarce. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia.

W dowolnej chwili możesz wycofać swoją zgodę na przetwarzanie danych, zażądać informacji o zakresie przetwarzanych danych lub zmienić zakres ich przetwarzania. Więcej informacji o przetwarzaniu danych znajdziesz w Polityce Prywatności.