ESG w polskich MŚP: od obciążenia do inwestycji w przyszłość

ESG – czym jest i dlaczego zyskuje na znaczeniu?

ESG to skrót od Environmental, Social, Governance – środowisko, społeczeństwo, ład korporacyjny. Firmy raportujące ESG pokazują, jaki mają wpływ na otoczenie i jak zarządzają ryzykami z tym związanymi. To koncepcja opisująca, jak przedsiębiorstwa wpływają na otoczenie – od emisji CO₂ i zużycia zasobów, przez warunki pracy i relacje społeczne, po przejrzystość zarządzania i etykę biznesu. Raportowanie ESG polega na systematycznym ujawnianiu takich danych, co pozwala inwestorom, bankom i partnerom biznesowym oceniać ryzyka i szanse związane z działalnością firmy. W praktyce ESG staje się standardem zarządzania, który wzmacnia zaufanie rynku i długoterminową konkurencyjność przedsiębiorstw.

Jak widać, definicja ESG jest dość szeroka. W ramach komponentu „S” (Social) w ESG mieści się m.in. podejście firmy do pracowników i szeroko rozumianej różnorodności, w tym także równe traktowanie osób z niepełnosprawnościami. Może to obejmować m.in.:

1. dostosowanie miejsc pracy i procedur rekrutacyjnych,
2. zapewnienie dostępności produktów i usług,
3. przeciwdziałanie dyskryminacji,
4. wspieranie integracji społecznej i zawodowej.

W raportach ESG takie działania prezentowane są często jako wskaźniki inkluzywności i równości szans – obok danych dotyczących np. równości płci, szkoleń pracowników czy warunków pracy. Przedsiębiorcy dostrzegają, że raportowanie ESG, to już nie tylko kwestia wizerunku czy dobrych praktyk. Dane ESG stają się niezbędne dla inwestorów, banków i kontrahentów, którzy chcą wiedzieć, czy współpraca z daną firmą nie niesie ryzyka prawnego, finansowego oraz czy nie zburzy pozytywnego wizerunku organizacji.

Obowiązek raportowania ESG

Obowiązek raportowania ESG w Polsce wynika z unijnej dyrektywy ESG (Corporate Sustainability Reporting Directive), czyli Dyrektywy w sprawie sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju (Dyrektywa (UE) 2022/2464). Polska wdrożyła ją ustawą z 6 grudnia 2024 r., nowelizując ustawę o rachunkowości. Przepisy wspomnianej polskiej ustawy obowiązują od 1 stycznia 2025 r. Nie wszystkie przedsiębiorstwa muszą od razu składać raport ESG. Duże spółki interesu publicznego (już wcześniej raportujące niefinansowo) raport ESG za rok obrotowy 2024 powinny opublikować jeszcze w tym roku. Natomiast inne duże jednostki raportują stopniowo od 2025 r. Z kolei małe i średnie przedsiębiorstwa notowane na giełdzie, będą musiały opracować raport za 2026 r. i opublikować go w 2027 r., z możliwością odroczenia do 2028 r. MŚP nienotowane na giełdzie nie mają bezpośredniego obowiązku ustawowego, ale coraz częściej muszą przedstawiać dane ESG swoim klientom i b