Na jakich zasadach pracodawca może zatrudnić obcokrajowca z niepełnosprawnością?

1 czerwca tego roku weszła w życie ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2025 r. poz. 621), dalej: u.w.d.p.p.c.t.r.p. Nowe przepisy zmieniają skalę ryzyka dla przedsiębiorców i nawet drobna pomyłka czy przeoczenie może kosztować pracodawcę dziesiątki tysięcy złotych, zwłaszcza przy większej liczbie zatrudnionych. Legalizacja pobytu i pracy cudzoziemców w Polsce to obszar, który wymaga precyzji, wiedzy oraz bardzo dobrej organizacji.

Błędy popełniane przy zatrudnianiu obcokrajowców

1. Nieterminowe składanie wymaganych dokumentów lub obowiązkowych powiadomień. Uchybienie to dotyczy wniosków o wydanie zezwolenia na pracę, zgłoszeń związanych z przebiegiem zatrudnienia (jego rozpoczęciem, dłuższymi przerwami, zakończeniem zatrudnienia itd.). Brak terminowości w tym zakresie grozi poważnymi karami finansowanymi (od 3 do nawet 50 tys. zł), ale także odmową wydawania wymaganych zezwoleń w przyszłości. Nawet niewielkie opóźnienie w realizacji obowiązków może zostać zakwalifikowane jako naruszenie przepisów, dlatego tak istotne jest, by firma zatrudniająca cudzoziemców wprowadziła systemowe rozwiązania, które pomogą śledzić terminy i na czas wypełniać obowiązki administracyjne pracodawcy. Wyżej wymienione formalności należy spełnić w przypadku chęci zatrudnienia pracownika spoza Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) lub Szwajcarii.
2. Niewłaściwy tytuł pobytowy, co oznacza niezgodność podstawy pobytu z celem (czyli podjęciem pracy). Jako przykład może posłużyć obcokrajowiec, który przebywa w Polsce na wizie turystycznej – nie daje ona prawa do zatrudnienia.
3. Powierzenie pracy na innych warunkach niż wskazano w dokumentach legalizacyjnych. Nowe przepisy u.w.d.p.p.c.t.r.p. zaostrzają kary za tego typu naruszenia, jednak zasady ogólne pozostają wciąż takie same – zmiany są dopuszczalne tylko wtedy, gdy są korzystne dla cudzoziemca i nie wymagają nowego zezwolenia, dotyczy to m.in. podwyższenia wynagrodzenia, zmiany umowy cywilnoprawnej na umowę o pracę, czy zwiększenia wymiaru czasu pracy przy proporcjonalnym wzroście wynagrodzenia. Niedozwolone są natomiast zmiany niekorzystne – np. obniżenie wynagrodzenia, przejście z umowy o pracę na umowę zlecenia czy powierzenie innego stanowiska niż określone w dokumencie.
4. Brak decyzji w sprawie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę. Złożenie kompletnego wniosku legalizuje pobyt cudzoziemca na terytorium kraju, ale nie zawsze daje mu prawo wykonywania pracy. Ryzyko nieleg