MRPiPS chce, aby ZUS przejął rozliczanie składek na ubezpieczenia społeczne. Czy to koniec comiesięcznych deklaracji? – część I

Kto rozlicza składki na ubezpieczenia społeczne?

Zgodnie z art. 32 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2025 r., poz. 350, ze zm.) – dalej: u.s.u.s., przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne stosuje się odpowiednio do składek na ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Emerytur Pomostowych oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych – w zakresie ich poboru, egzekucji, odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, zabezpieczeń na nieruchomościach i ruchomościach oraz na prawach zbywalnych dłużnika, odpowiedzialności osób trzecich i spadkobierców, a także stosowania ulg i umorzeń.

Comiesięczne rozliczanie składek na ubezpieczenia społeczne za siebie oraz za zgłoszonych do ubezpieczeń pracowników należy do podstawowych obowiązków płatnika składek (pracodawcy). Składki powinny być rozliczone w deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA i imiennych raportach miesięcznych (przeważnie ZUS RCA, ZUS RSA).

Płatnik składek ma obowiązek przesłać ZUS DRA, a także raporty miesięczne ZUS RCA bądź ZUS RSA, oraz opłacić składki za dany miesiąc:

• do 5. dnia następnego miesiąca – w przypadku jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych;
• do 15. dnia następnego miesiąca – w przypadku płatników posiadających osobowość prawną, m.in. spółek kapitałowych, stowarzyszeń, fundacji, jednostek samorządu terytorialnego;
• do 20. dnia następnego miesiąca – w przypadku pozostałych płatników składek, m.in. opłacających wyłącznie składki na własne ubezpieczenia (np. wspólników spółek), przedsiębiorców i innych podmiotów nieposiadających osobowości prawnej, które zatrudniają innych ubezpieczonych, w tym spółek osobowych.

Reforma ma ograniczyć błędy płatników składek

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zwraca uwagę, że w wielu wypadkach dokumenty przekazywane do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zawierają błędy, których konsekwencją jest wszczynanie przez ZUS postępowań wyjaśniających (w ujęciu miesięcznym jest to około 52 500 postępowań wyjaśniających). W związku z tym MRPiPS opracowało projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (U