Prywatne wyjścia z pracy – regulacje dla pracowników z niepełnosprawnościami

Prywatne wyjścia z pracy w świetle prawa

Możliwość uzgodnienia z przełożonym krótkiej nieobecności w pracy istniała od dawna, jednak od kilkunastu lat przepisy prawa pracy wyraźnie wspierają takie rozwiązania, dopuszczając ich odpracowanie. Dzięki temu pracownik może załatwić prywatne sprawy w godzinach pracy, zachowując prawo do wynagrodzenia. Takie rozwiązanie jest też korzystne dla pracodawcy, gdyż pozwala odzyskać równoważny czas pracy, bez konieczności rozliczania go jako nadgodzin.

Zasady te wynikają z art. 151 § 21 Kodeksu pracy. Przepis stanowi, że czas poświęcony na odpracowanie zwolnienia, udzielonego na pisemny wniosek pracownika w celu załatwienia spraw osobistych, nie jest traktowany jako praca w godzinach nadliczbowych. Istotny jest jednak warunek: odpracowanie musi być zaplanowane tak, aby nie naruszać minimalnych okresów odpoczynku dobowego i tygodniowego, określonych w art. 132 i 133 k.p.

Kodeks pracy nie nakłada na pracodawcę obowiązku udzielenia takiego zwolnienia, ani nie przyznaje pracownikowi prawa do żądania go w każdej sytuacji. Regulacja ta dotyczy wyłącznie skutków już udzielonego zwolnienia. Kluczowa korzyść to fakt, że odpracowany czas nie staje się automatycznie nadgodzinami, co w praktyce bywa istotne, bo przy niektórych systemach organizacji pracy mógłby on spełniać definicję pracy ponadnormatywnej.

Drugim równie ważnym warunkiem przy odrabianiu prywatnych wyjść z pracy jest przestrzeganie minimalnych okresów odpoczynku. Skrócenie ich w związku z odpracowaniem wcześniej udzielonego zwolnienia jest niedopuszczalne – bez względu na okoliczności.

Warto pamiętać, że czas samej nieobecności, przeznaczony na załatwienie spraw osobistych, nie jest płatny. Wynika to z ogólnej zasady zapisanej w art. 80 Kodeksu pracy: wynagrodzenie przysługuje wyłącznie za pracę faktycznie wykonaną. Wyjątki od tej reguły są możliwe tylko wtedy, gdy przewidują je przepisy prawa pracy. Oznacza to, że pracownik otrzyma wynagrodzenie dopiero za czas odpracowania swojego wyjścia. Innymi słowy – samo zwolnienie jest bezpłatne, ale godziny, które pracownik poświęci na jego odrobienie, są już normalnie opłacane.