Czy pracodawca może odwołać się od nakazu inspektora pracy dotyczącego wstrzymania eksploatacji niektórych maszyn i urządzeń zakładu pracy? Jeżeli tak, w jakim terminie powinien to zrobić?
Inspektorzy pracy mogą wydawać nakazy i zakazy w formie decyzji administracyjnej
Inspektorzy pracy mogą wydawać przedsiębiorcom określone nakazy i zakazy w formie decyzji administracyjnych. Wynika to z dyspozycji art. 33 ust. 1 w zw. z art. 11 pkt 1-4 i pkt 6-7 oraz art. 11a ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (t.j.: Dz. U. z 2024 r., poz. 1712, ze zm.) – dalej: u.p.i.p. W świetle tego przepisu w wyniku ustaleń dokonanych w toku kontroli właściwy inspektor pracy może wydać m.in. decyzję administracyjną w formie skierowanego do pracodawcy:
- nakazu usunięcia stwierdzonych uchybień w ustalonym terminie, w przypadku gdy naruszenie dotyczy przepisów i zasad BHP (art. 11 pkt 1 u.p.i.p.);
- nakazu wstrzymania prac lub działalności, gdy naruszenie powoduje bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia pracowników lub innych osób wykonujących te prace lub prowadzących działalność. Decyzja taka z mocy u.p.i.p. ma rygor natychmiastowej wykonalności (art. 11 pkt 2 u.p.i.p.);
- nakazu skierowania do innych prac pracowników lub innych osób dopuszczonych do pracy wbrew obowiązującym przepisom przy pracach wzbronionych, szkodliwych lub niebezpiecznych, albo pracowników lub innych osób dopuszczonych do pracy przy pracach niebezpiecznych, jeżeli pracownicy ci lub osoby nie posiadają odpowiednich kwalifikacji. Decyzja taka z mocy u.p.i.p. ma rygor natychmiastowej wykonalności (art. 11 pkt 2 u.p.i.p.);
- nakazu wstrzymania eksploatacji maszyn i urządzeń, w sytuacji gdy ich eksploatacja powoduje bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi. Taka decyzja również ma nadany ustawowo rygor natychmiastowej wykonalności (art. 11 pkt 3 u.p.i.p.);
- zakazu wykonywania pracy lub prowadzenia działalności w miejscach, w których stan warunków pracy stanowi bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi. Także w przypadku tej decyzji zastosowanie ma rygor natychmiastowej wykonalności nadawany z mocy ustawy (art. 11 pkt 4 u.p.i.p.);
- nakazu ustalenia, w określonym terminie, okoliczności i przyczyn wypadku (art. 11 pkt 6 u.p.i.p.);
- nakazu wykonania badań i pomiarów czynników szkodliwych i uciążliwych w środowisku pracy, w przypadku naruszenia trybu, metod, rodzaju lub częstotliwości wykonania tych badań i pomiarów, lub konieczności stwierdzenia wykonywania pracy w szczególnych warunkach (art. 11 pkt 6a u.p.i.p.);
- nakazu wypłaty należnego wynagrodzenia za pracę, a także innego świadczenia przysługującego pracownikowi (art. 11 pkt 7 u.p.i.p.);
- nakazu umieszczenia stanowiska pracy w wykazie stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, wykreślenia stanowiska z tego wykazu, bądź sporządzenia korekty wpisu dokonanego w tym wykazie (art. 11a pkt 1 u.p.i.p.);
- nakazu umieszczenia pracownika w ewidencji pracowników pracujących w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, wykreślenia go z tej ewidencji oraz sporządzenia korekty wpisu dokonanego w tej ewidencji (art. 11a pkt 2 u.p.i.p.).
Przepisy art. 34 u.p.i.p. stanowią, że powyższe decyzje inspektora pracy wydawane są najczęściej w formie pisemnej lub stanowią wpis do dziennika budowy. Wyjątek dotyczy d