Równość w praktyce – wyzwania i działania na rzecz kobiet z niepełnosprawnościami w Unii Europejskiej

W lipcu 2025 roku światło dzienne ujrzał raport „Women with disabilities” przygotowany przez Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego (EPRS). Jest to komórka przygotowująca rzeczowe i przystępne publikacje na temat podstawowych strategii politycznych, zagadnień i prawodawstwa UE. Sporządza także badania i analizy na zlecenie posłów i ich pracowników. I właśnie najnowsza analiza przegotowana przez EPRS dotyczy sytuacji kobiet z niepełnosprawnościami w Unii Europejskiej.

Osoby z niepełnosprawnościami w Unii Europejskiej

Zgodnie z badaniem EU Statistics on Income and Living Conditions (EU-SILC), w 2023 roku ponad 26% osób mieszkających w 27 krajach Unii Europejskiej (UE) w wieku 16 lat i więcej, miała poważne, długotrwałe ograniczenia w codziennych aktywnościach spowodowane stanem zdrowia. 19,6% z nich odczuwało pewne długotrwałe ograniczenia, a 7,2% borykało się z poważnymi, nieustępującymi ograniczeniami. Według szacunków Eurostatu odsetek ten wynosi 60% i odpowiada 101 milionom osób. Jak się okazuje, to kobiety częściej niż mężczyźni (odpowiednio 29,5% i 24,4%) zgłaszały długotrwałe ograniczenia. Portugalia, Rumunia i Łotwa odnotowały największe różnice między płciami (co najmniej 9,0 punktów procentowych), natomiast Cypr, Słowenia i Irlandia miały najmniejsze różnice (mniej niż 2,0 punkty procentowe).

Parlament Europejski na rzecz osób z niepełnosprawnościami

Parlament Europejski od lat aktywnie walczy z dyskryminacją osób z niepełnosprawnościami, szczególnie kobiet. Przyjął szereg rezolucji podkreślających wielowymiarową dyskryminację kobiet z niepełnosprawnościami i wzywających do wprowadzania polityk zapewniających ich pełny udział w życiu społecznym oraz ochronę przed przemocą. Posłowie regularnie kierują do Komisji Europejskiej pytania dotyczące wdrażania praw tych osób, zwłaszcza w obszarze edukacji, zatrudnienia, zdrowia oraz walki z przymusową sterylizacją i przemocą ze względu na płeć. Parlament organizuje również wysłuchania poświęcone problemom i barierom, z jakimi mierzą się kobiety i dziewczęta z niepełnosprawnościami, aby podnieść świadomość i wspierać skuteczne działania na rzecz ich praw.

Aktywność zawodowa

Pomimo ostatnich postępów, udział osób z niepełnosprawnościami w rynku pracy nadal stanowi wyzwanie. Osoby te rzadziej uczestniczą w rynku pracy, a gdy już to robią, częściej doświadczają bezrobocia i bierności zawodowej, rzadko prowadzą działalność na własny rachunek oraz częściej otrzymują niższe wynagrodzenie za pracę. Sytuacja jest jeszcze trudniejsza w przypadku kobiet z niepełnosprawnościami. Wskaźnik aktywności zawodowej wśród kobiet z niepełnosprawnościami wynosi 53,2%, podczas gdy wśród mężczyzn z niepełnosprawnościami, 57,1%, a średnio w całej populacji – 75,4%. Wśród osób w wieku produkcyjnym, czyli między 15 a 64 rokiem życia prawie 47% kobiet z niepełnosprawnościami nie jest aktywna zawodowo,