Reforma PIP: Więcej uprawnień, wyższe kary i kontrole bez wychodzenia z biura

Przekształcanie umów cywilnoprawnych przez PIP

Jednym z istotnych elementów proponowanych zmian jest przyznanie inspektorom prawa pracy do wydawania decyzji administracyjnych, które umożliwiałyby przekształcenie nieprawidłowo zawartych umów cywilnoprawnych w etaty. Będzie to możliwe bez konieczności kierowania sprawy do sądu. Rozwiązanie to ma pozwolić na szybsze i skuteczniejsze przeciwdziałanie nadużyciom związanym z tzw. śmieciówkami.

Według przedstawiciela jednego z ogólnokrajowych związków zawodowych nowe narzędzie stanowi przełom i realną szansę na ograniczenie patologii na rynku pracy. Podkreśla on, że walka z nadużyciami powinna być wspólnym interesem wszystkich uczciwych uczestników rynku, także pracodawców, gdyż eliminacja nieuczciwych praktyk zmniejsza skalę nieuczciwej konkurencji. Zwraca uwagę, że mimo pojawiających się obaw dotyczących potencjalnych nadużyć, nowe uprawnienia mają być stosowane rozsądnie i jedynie w przypadkach rażących naruszeń. W jego ocenie to jedno z najważniejszych narzędzi, jakie instytucja kontrolna otrzymała w ostatnich latach, to prawdziwa rewolucja w zwalczaniu nadużyć.

Z kolei z punktu widzenia PIP proponowane zmiany przyczynią się do tego, że działania inspekcyjne będą podejmowane wyłącznie w odpowiedzi na zgłoszenia. Wtedy inspektorzy będą analizować, czy zawarta umowa oraz sposób jej realizacji wykazują cechy charakterystyczne dla stosunku pracy. Obecnie istnieje możliwość skierowania sprawy do sądu i przekształcenia umowy cywilnoprawnej na etat, nawet bez zgody zainteresowanej osoby. Jednak praktyka pokazała, że takie działanie, narzucane wbrew woli zatrudnionych, często okazuje się nieskuteczne. Rolą administracji nie powinno być podejmowanie decyzji za pracownika.

W ocenie urzędników Inspektoratu znacznie lepsze rezultaty przynoszą tzw. działania miękkie, takie jak wydawanie zaleceń czy wystąpień pokontrolnych. Dzięki nim w ubiegłym roku pracodawcy dobrowolnie przekształcili ponad 3,2 tys. umów cywilnoprawnych w etaty. Wystarczało, że inspektor uzasadnił swoje stanowisko, przekonując pracodawcę wyłącznie argumentami, że dana umowa zost