Czy termin na skorzystanie z ulgi na złe długi ma charakter nieprzekraczalny?

Kiedy można skorzystać z ulgi na złe długi?

Ulga na złe długi została uregulowana w art. 89a i 89b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j.: Dz. U. z 2025 r., poz. 775) – dalej: u.p.t.u. Zgodnie z art. 89a ust. 1 i 2 tej ustawy, podatnik VAT jest uprawniony do dokonania korekty podstawy opodatkowania oraz podatku VAT należnego z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, czyli nie zostały uregulowane lub zbyte w żadnej formie w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu ich płatności określonego w umowie lub na fakturze. Korekta dotyczy również podstawy opodatkowania i kwoty podatku VAT przypadającej na część kwoty wierzytelności, której nieściągalność została uprawdopodobniona.

Ustawodawca uzależnił możliwość skorzystania przez wierzyciela z ulgi na złe długi od spełnienia poniższych warunków:

• na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty z tytułu ulgi na złe długi, wierzyciel musi być podatnikiem zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny (art. 89a ust. 2 pkt 3 lit. a u.p.t.u.).
• od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 3 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona (art. 89a ust. 2 pkt 5 u.p.t.u.).

W myśl art. 89b u.p.t.u., z zastrzeżeniami wynikającymi z tego przepisu, brak uregulowania należności wynikającej z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju w terminie 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, powoduje, że dłużnik ma obowiązek dokonania korekty odliczonej kwoty podatku VAT wynikającej z tej faktury, w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 90 dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze.

Z ulgi na złe długi można było skorzystać tylko przez określony czas?

Chcąc udzielić odpowiedzi na pytanie zadane na wstępie, należy odwołać się do orzecznictwa sądów administracyjnych. W wyroku z dnia 22 lutego 2022 r. (sygn. akt I SA/Po 857/21, opub. CBOSA), Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) rozpatrywał sprawę przedsiębiorcy, który złożył deklarację podatkową VAT-7 za październik 2016 r., w której wykazał podatek VAT należny do zapłaty. W grudniu 2020 r. spółka złożyła korektę deklaracji VAT-7 z października 2016 r. z tytułu ulgi na złe długi, do której dołączyła wniosek o zwrot podatku VAT. W treści tego wniosku spółka powołała się na wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z dnia 15 października 2020 r. (sygn. C-335/19).

Spółka twierdziła, że w wyniku korekty powstała nadpłata podatku VAT naliczonego nad należnym. Dlatego też do korekty VAT-7 spółka załączyła zawiadomienie o skorygowaniu podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku VAT należnego (VAT-ZD).

Naczelnik Urzędu Skarbowego (NUS) odmówił spółce zwrotu nadpłaty podatku VAT za październik 2016 r., twierdząc, że w stanie prawnym obowiązującym w danej sprawie na dzień poprzedzający dzień złożenia przez spółkę pierwotnej deklaracji podatkowej VAT, spółka-wierzyciel i spółka-dłużnik byli podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni. Jednocześnie spółka-dłużnik nie była w tym okresie objęta postępowaniem restrukturyzacyjnym. Z uwagi na to organ podatkowy uznał, że zastosowanie znalazł art. 89a ust. 2 pkt 1 u.p.t.u. w brzmieniu wówczas obowiązującym. Przepis ten w stanie prawnym z października 2016 r. stanowił, że obniżenie podstawy opodatkowania i podatku VAT