W obliczu rosnącego deficytu pracowników i starzejącego się społeczeństwa aktywizacja osób z chorobami przewlekłymi, niepełnosprawnościami i neuroatypowościami staje się nie tylko wyzwaniem etycznym, ale i strategicznym celem gospodarki. Inkluzyjne podejście do zatrudniania, oparte na konkretnych działaniach, wsparciu systemowym i zmianie myślenia, może przynieść korzyści wszystkim: pracownikom, pracodawcom i rynkowi pracy.
24 czerwca 2025 roku raport „Każdy talent na wagę złota – inkluzywni w zatrudnianiu”, opracowany przez Związek Przedsiębiorców i Pracodawców, został przedstawiony w Sejmie. Opracowanie jest pokłosiem projektu o tej samej nazwie.
W obliczu dynamicznych zmian demograficznych i społecznych nowoczesny rynek pracy wymaga nowego spojrzenia na różnorodność i inkluzywność. Właśnie temu poświęcony jest projekt, który koncentruje się na potrzebach czterech szczególnych grup pracowników: osób powracających na rynek po przerwach związanych z rodzicielstwem, pracowników 50+, osób z niepełnosprawnościami i chorobami przewlekłymi, oraz osób neuroróżnorodnych. W tym artykule skupimy się na dwóch ostatnich grupach.
Zanim przejdziemy do konkretów, nadmieńmy, że w ramach inicjatywy zorganizowano pięć spotkań. Każde z nich poświęcone było jednej z wymienionych grup. W rozmowach udział wzięli przedstawiciele wszystkich sektorów gospodarki: łącznie 9 firm, 18 organizacji pozarządowych, 4 ekspertów HR, 14 parlamentarzystów oraz 6 reprezentantów administracji rządowej i samorządowej. Tak szerokie partnerstwo pozwoliło nie tylko na realną wymianę doświadczeń, ale też na wypracowanie konkretnych rekomendacji odpowiadających na rzeczywiste potrzeby rynku pracy.
Rynek pracy w nadchodzących latach stanie przed poważnymi wyzwaniami. Z jednej strony rozwój automatyzacji i robotyzacji znacząco zmieni charakter wielu zawodów, z drugiej, coraz silniej odczuwalne będą skutki przemian demograficznych. Starzejące się społeczeństwo i kurczące się zasoby siły roboczej już dziś stają się realnym problemem. Według danych Eurobarometru aż 82% małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce boryka się z brakiem pracowników. Ten wskaźnik jest o wiele większy niż unijna średnia wynosząca 54%.
Prognozy Eurostatu nie pozostawiają złudzeń. Tylko w latach 2020–2029 liczba osób aktywnych zawodowo w Polsce zmniejszy się o milion, a w następnej dekadzie, o kolejne 700 tysięcy. W latach 2040–2049 rynek pracy może skurczyć się aż o 2,2 miliona osób. Tak drastyczne zmiany będą wymagały od pracodawców zdecydowanych i przemyślanych działań.
Jednym z kluczowych rozwiązań jest aktywizacja grup, które dotąd pozostawały na marginesie życia zawodowego. Chodzi przede wszystkim o osoby z niepełnosprawnościami i chorobami przewlekłymi. To właśnie w ich potencjale upatruje się szansy na złagodzenie nadchodzących deficytów kadrowych.
Aby jednak ta zmiana była możliwa, potrzebne są nie tylko dobre chęci, ale również konsekwentne działania po stronie pracodawców oraz realne wsparcie ze strony państwa. Wprowadzenie polityki różnorodności jako stałego elementu zarządzania zasobami ludzkimi nie powinno być już postrzegane jako opcjonalny gest dobrej woli. Powinno stać się integralną częścią rozwoju każdej organizacji, która chce być naprawdę Inkluzywna, nie tylko w deklaracjach, ale przede wszystkim w praktyce.
Według danych GUS w Polsce aż 54% społeczeństwa zmaga się z chorobami przewlekłymi, a ponad 23% z nich to osoby w wieku produkcyjnym. W tej grupie niemal co czwarta osoba choruje na więcej niż jedną jednostkę chorobową. Mimo to wiele z nich mogłoby z powodzeniem pracować.
Niestety, mimo tych korzyści, wielu chorych ukrywa swój stan zdrowia przed pracodawcą. Z danych Krajowego Centrum Promocji Zdrowia w Miejscu Pracy wynika, że jedynie 9% pracowników informuje o swojej chorobie. Strach przed wykluczeniem i utratą szansy zawodowej jest zbyt silny. I nie bez powodu. Badanie kampanii „Choroba? Pracuję z nią!” ujawnia, że ponad 70% menedżerów przyznaje, iż przewlekła choroba może być przyczyną odrzucenia kandydata, a 11% wskazuje, że zdarza się to regularnie. Dodatkowo 40% respondentów uwa
Nie masz jeszcze wykupionego dostępu? Zapoznaj się z naszymi pakietami dla Firm