Niektórzy przedsiębiorcy nie są świadomi, że w ich przypadku dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustało lata temu. O kogo chodzi?

Zgodnie z dyspozycją art. 14 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j.: Dz. U. z 2025 r., poz. 350, ze zm.) – dalej: u.s.u.s., objęcie przedsiębiorcy dobrowolnymi ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi następuje od dnia wskazanego odpowiednio w zgłoszeniu ZUS ZUA, jednakże nie wcześniej niż od dnia, w którym zgłoszenie zostało złożone w ZUS. Tymczasem, jeżeli chodzi o dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, przedsiębiorca jest nim objęty od dnia wskazanego w zgłoszeniu ZUS ZUA tylko wtedy, gdy zgłoszenie do tego ubezpieczenia zostanie dokonane w terminie:

• 7 dni od dnia powstania obowiązku ubezpieczeń społecznych (art. 36 ust. 4 u.s.u.s.);
• do końca stycznia danego roku, jeśli przedsiębiorca rozpoczął lub wznowił działalność gospodarczą w styczniu tego roku i korzysta z „Małego ZUS plus”. Jeżeli do końca stycznia danego roku pozostało mniej niż 7 dni, ubezpieczony dokonuje zgłoszenia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia (por. art. 36 ust. 4b u.s.u.s.).

Powyższe przepisy dotyczą także wznowienia działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę, który nie podlegał dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu przed dniem, od którego nastąpiło zawieszenie tej działalności.

Aktualnie, zgodnie z treścią art. 14 ust. 2 u.s.u.s., ubezpieczenie chorobowe ustaje:

1. od dnia wskazanego w zgłoszeniu wyrejestrowania z ubezpieczeń społecznych na formularzu ZUS ZWUA, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym zgłoszenie to zostało złożone w ZUS (pkt 1);
2. od dnia ustania tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym (pkt 3).

Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym tworzy po stronie przedsiębiorcy obowiązek rozliczania i opłacania składek za każdy miesiąc trwania tego ubezpieczenia.

Na podstawie art. 14 ust. 2 pkt 2 u.s.u.s. w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2021 r., przedsiębiorca, który był objęty dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym, ale nie opłacił terminowo składki za to ubezpieczenie lub opłacił tę składkę w wysokości niższej niż należna, musiał liczyć się z tym, że ubezpieczenie chorobowe ustawało od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie lub w całości składki należnej na to ubezpieczenie (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 maja 2024 r., sygn. akt III USK 215/23, LEX nr 3714354). Jeśli w powyższej sytuacji za część miesiąca został pobrany zasiłek chorobowy, ubezpieczenie chorobowe ustawało od dnia następującego po dniu, za który zasiłek ten przysługiwał. Nieopłacenie w terminie składek na dobrowolne ubezpieczenia społeczne przez przedsiębiorcę skutkowało również ustani