Zmiany w przepisach dotyczących orzekania o niepełnosprawności – nowe minimalne okresy orzeczeń oraz ułatwienia proceduralne

Z dniem 11 czerwca 2025 r. wchodzi w życie rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26 maja 2025 r. (Dz.U. poz. 682), wprowadzające zmiany w przepisach dotyczących orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności.

Nowelizacja określa minimalne okresy, na jakie mogą być wydawane orzeczenia, w tym dla szczególnych przypadków – takich jak rzadka choroba genetyczna o jednorodnym i niezmiennym przebiegu lub zespół Downa.

Kluczowe zmiany od 11 czerwca 2025 r.:

1. Orzeczenie o niepełnosprawności dziecka (do ukończenia 16. roku życia):

• wydawane na okres nie krótszy niż 3 lata, jednak nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecko 16 roku życia (niezależnie od przyczyny),
• w przypadku potwierdzenia rzadkiej choroby genetycznej lub zespołu Downa – wydawane do ukończenia przez dziecko 16. roku życia.

2. Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności:

• w przypadku potwierdzenia rzadkiej choroby genetycznej o jednorodnym i niezmiennym przebiegu lub zespołu Downa – wydawane na okres nie krótszy niż 7 lat.

Szczegółowy wykaz jednostek chorobowych zawiera załącznik do rozporządzenia – katalog rzadkich chorób genetycznych o jednorodnym i niezmiennym przebiegu.

Co pozostaje bez zmian?

Nowelizacja nie ogranicza możliwości wydawania orzeczeń na dotychczasowych zasadach. Nadal możliwe jest:

• wydanie orzeczenia o niepełnosprawności dziecka do ukończenia 16. roku życia,
• wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności na stałe, zgodnie z oceną zespołu orzekającego.

Kolejne zmiany od 18 czerwca 2025 r.

W dniu 18 czerwca 2025 r. wchodzi w życie kolejne rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 czerwca 2025 r. (Dz.U. poz. 730), które:

• wydłuża ważność zaświadczenia o stanie zdrowia załączanego do wniosku o wydanie orzeczenia– z 30 dni do 3 miesięcy,
• wskazuje, że jeżeli dokumentacja medyczna i badanie osoby nie wskazują na pogorszenie stanu zdrowia, skład orzekający wydaje decyzję o odmowie wydania nowego orzeczenia,
• umożliwia korzystanie z mobilnej wersji legitymacji osoby z niepełnosprawnością (tzw. mLegitymacja ON), dostępnej w aplikacji mObywatel.