Zakres zwolnienia od VAT usług kształcenia zawodowego jest niezgodny z prawem Unii Europejskiej – analiza wyroku WSA

Chcąc odpowiedzieć na powyższe pytanie, warto przytoczyć stanowisko wyrażone przez Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Rzeszowie w wyroku z dnia 5 października 2021 r. (sygn. akt I SA/Rz 556/21, LEX nr 3243011), który rozpatrywał sprawę skarżącej, świadczącej usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, w tym szkolenia w zakresie: obsługi maszyn specjalistycznych, drwala – operatora pilarek mechanicznych, ogrodnictwa i konserwacji zieleni, florystyki, małej gastronomii, stylizacji paznokci, a także pracownika biurowego. Uczestnikami szkoleń są bezrobotni, poszukujący pracy, jak i pracownicy podnoszący kwalifikacje zawodowe lub osoby zdobywające nowe kwalifikacje zawodowe. Klientami skarżącej są zakłady pracy, działające w branży prywatnej, jednostki budżetowe dysponujące środkami publicznymi, jak i osoby fizyczne.

W opinii skarżącej prowadzone przez nią szkolenia wiążą się ze zdobywaniem i podnoszeniem kwalifikacji zawodowych i kompetencji społecznych, umożliwiają również zdobycie lub uaktualnienie posiadanej wiedzy zawodowej poprzez nauczanie. Skarżąca nie uzyskała akredytacji w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (t.j.: Dz. U. z 2024 r., poz. 737, ze zm.) na świadczenie tych usług. Jednocześnie szkolenia nie są finansowane w całości lub w co najmniej 70% ze środków publicznych.

Wspomniane powyżej szkolenia dzielą się na:

• takie, w których organizacja, liczba godzin, a także osoba szkoląca, powinny spełniać wymagania regulowane przepisami prawa;
• takie, które nie są uregulowane przepisami prawa, jak również brak jest wytycznych udzielanych przez instytucje, w zakresie szkolenia (chodzi o szkolenia z zakresu ogrodnictwa i konserwacji zieleni, florystyki, małej gastronomii, stylizacji paznokci, pracy pracownika biurowego).

Według skarżącej osoby biorące udział w szkoleniach będą wykorzystywały nabytą wiedzę w ramach wykonywanego zawodu, a szkolenia są usługami bezpośrednio związanymi z branżą lub zawodem uczestników, lub służą uzyskaniu bądź uaktualnieniu wiedzy, która wykorzystana zostanie w celach zawodowych (bezrobotni i poszukujący pracy). Dlatego też skarżąca uważała, że świadczone przez nią usługi szkoleniowe są objęte zwolnieniem od VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j.: Dz. U. z 2024 r., poz. 361, ze zm.) – dalej: u.p.t.u. w zw. z wykładnią tego przepisu wynikającą z art. 132 ust. 1 lit. i dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE. z 2006 r., L 347, str. 1, ze zm.) – dalej: Dyrektywa VAT. Co istotne, usługi szkoleniowe świadczone przez skarżącą nie stanowią usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 26 u.p.t.u.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 29 u.p.t.u., zwolnione od VAT są inne niż wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 26 u.p.t.u. usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego:

• prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach (lit. a), lub
• świadczone przez podmioty, które uzyskały akredytację w rozumieniu przepisów ustawy – Prawo oświatowe, wyłącznie w zakresie usług objętych tą akredytacją (lit. b), lub
• finansowane w całości ze środk