Sezon urlopowy przed nami. Wszystko, co musisz wiedzieć

Kiedy pracownik po raz pierwszy nabywa prawo do urlopu

Zgodnie z zapisami Kodeksu pracy art. 153 §1 „pracownik, podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującemu mu po przepracowaniu roku”. Z kolei § 2 mówi jasno, że „prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym”. Jak wynika z § 1 prawo do urlopu wypoczynkowego narasta proporcjonalnie względem długości zatrudnienia, a zatem powiększa się z każdym przepracowanym miesiącem o 1/12 wymiaru urlopu wypoczynkowego.

Kiedy pracodawca musi uwzględnić wniosek urlopowy pracownika

Wnioski urlopowe pracowników, co do zasady, nie są wiążące dla pracodawcy. Kodeks pracy przewiduje jednak kilka sytuacji, gdy pracodawca ma obowiązek udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego we wskazanym przez niego terminie np. jeśli urlopy wypoczynkowy następuje bezpośrednio po urlopie macierzyńskim lub jest to urlop na żądanie.

Pracodawca nie ustala planu urlopu w przypadku, gdy zakładowa organizacja związkowa wyraziła na to zgodę. Gdy u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa, pracodawca sam może podjąć decyzję w tej sprawie. Pracodawca, który zdecydował się nie sporządzać planu urlopów, ustala termin urlopów z pracownikami. Powinien, w miarę możliwości, brać pod uwagę wnioski urlopowe pracowników, jednak nie są one dla niego wiążące, z wyjątkiem wniosków złożonych przez:

• pracowników, którzy występują o urlop wypoczynkowy, następujący bezpośrednio po: urlopie macierzyńskim, uzupełniającym urlopie macierzyńskim, urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopie rodzicielskim lub urlopie ojcowskim;
• młodocianego, który uczęszcza do szkoły i któremu trzeba udzielić urlopu wypoczynkowego w okresie ferii szkolnych.

Pracodawca ma obowiązek udzielić także urlopu pracownikowi w przypadku tzw. urlopu na żądanie. Jednak suma dni urlopu na żądanie nie może przekraczać czterech dni w roku kalendarzowym. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 24 lutego 2015 r. (sygn. akt II PK 84/14) zwraca uwagę na to, że nieuwzględnienie przez pracodawcę dwóch wniosków urlopowych pracownika, nie oznacza ciężkiego naruszenia przez niego obowiązków. Warto podkreślić, że według wyroku Sądu Administracyjnego w Białymstoku z 17 kwietnia 2013 r. (sygn. akt III APa 3/13), odmowa udzielenie urlopy w terminie wnioskowanym przez pracownika nie wyczerpuje znamion mobbingu. Zgodnie z definicją zawartą w Kodeksie pracy, mobbing to działania lub zachowania dotyczące pracownika, lub skierowane przeciwko niemu, które polegają na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie, lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu pracowników.

Kiedy urlop pracownika może zostać przerwany

W połowie urlopu wypoczynkowego pracownika umarł jego dziadek. Czy za dzień jego pogrzebu pracodawca ma obowiązek udzielić pracownikowi dnia wolnego po powrocie z urlopu? Nie, ponieważ pogrzeb dziadka nie spowodował przerwania urlopu pracownika. W przypadku śmierci i pogrzebu dziadka pracownikowi przysługuje jeden dzień okolicznościowego zwolnienia od pracy. W sytuacji, gdy pracownik w tym czasie nie świadczy obowiązku pracy np. przebywa na urlopie wypoczynkowym, pracodawca nie udziela mu tego zwolnienia.

Inaczej dzieje się w przypadku, kiedy zaistnieje sytuacja, która uniemożliwi pracownikowi rozpoczęcie urlopu. Pracodawca ma wówczas obowiązek przesunąć urlop pracownika na późniejszy termin. Katalog przyczyn uzasadniających przesuniecie urlopu ma charakter otwarty. Natomiast katalog przyczyn, które powodują przerwanie rozpoczętego już urlopu – zamknięty. Urlop pracownika przerywają:

• czasowa niezdolność do pracy na sk