Przyznawanie ulg i świadczeń wspierających na podstawie orzeczeń KRUS? – analiza stanowiska SGiPW

Taki jest jeden z głównych postulatów zawartych w stanowisku Zarządu Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Wielkopolski (SGiPW) z dnia 30 kwietnia 2025 r. w sprawie konieczności zmian w systemie orzekania o niepełnosprawności oraz usprawnienia dostępu do ulg i uprawnień dla osób z niepełnosprawnościami. Adresatami postulatów SGiPW są ustawodawcy, właściwe organy administracji rządowej, oraz instytucje odpowiedzialne za kształtowanie polityki społecznej w Rzeczypospolitej Polskiej.

W tym miejscu należy przypomnieć, że orzeczenia lekarza rzeczoznawcy lub komisji lekarskiej KRUS, wydane po 1 stycznia 1998 r., nie podlegają przełożeniu na stopnie niepełnosprawności. Niemniej jednak w myśl art. 62 ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j.: Dz. U. z 2024 r., poz. 44, ze zm.) – dalej: u.r.o.n., osobami niepełnosprawnymi w rozumieniu tej ustawy są także osoby, które na podstawie orzeczeń KRUS są osobami o stałej albo długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym. Jednakże w tym przypadku ustawodawca przewidział, że osoby te, jeżeli przysługuje im zasiłek pielęgnacyjny, traktuje się jako zaliczone do znacznego stopnia niepełnosprawności, natomiast pozostałe osoby o stałej albo długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym traktuje się jako zaliczone do lekkiego stopnia niepełnosprawności.

Warto jednak podkreślić, że osoby posiadające orzeczenie wydane przez KRUS nie mogą korzystać z odpowiednich ulg i uprawnień dla osób z niepełnosprawnościami. Dlatego też w oparciu o art. 5a ust. 1 u.r.o.n. osoby, które posiadają ważne orzeczenie o stałej albo długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i chcą korzystać ze wspomnianych ulg i uprawnień, powinny złożyć do powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności (PZON) wniosek o ustalenie stopnia niepełnosprawności i wskazań, o których mowa w art. 6b ust. 3 u.r.o.n. W takim przypadku PZON wydaje orzeczenie, w którym:

1. stopień niepełnosprawności określa się na podstawie przedłożonych orzeczeń, zgodnie z przepisami, o których mowa w art. 62 ust. 3 u.r.o