Pracodawca zatrudniający pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach, musi złożyć zgłoszenie ZUS ZSWA. Czasu zostało niewiele

Obowiązek wypełnienia i składania ZUS ZSWA wynika z przepisów ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (t.j.: Dz. U. z 2024 r., poz. 1696) – dalej: u.e.p. Adekwatnie do dyspozycji art. 35 ust. 2 u.e.p., w przypadku gdy pracodawca (płatnik składek na ubezpieczenia społeczne) zatrudni pracownika przy pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, to wówczas wraz z dniem rozpoczęcia wykonywania przez danego pracownika tych rodzajów pracy, pracodawca ma obowiązek opłacania za tego pracownika składek na Fundusz Emerytur Pomostowych (FEP). Obowiązek ten ustaje z dniem zaprzestania wykonywania przez pracownika pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Warto zaznaczyć, że składki na FEP są odprowadzane za pracownika urodzonego po dniu 31 grudnia 1948 r., który wykonuje prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Stopa składki na FEP wynosi 1,5% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, określonej w art. 18 ust. 1-2 i ust. 8 oraz w art. 21 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j.: Dz. U. z 2025 r., poz. 350) – dalej: u.s.u.s.

Zgodnie z dyspozycją art. 3 ust. 1 u.e.p., przez prace w szczególnych warunkach należy rozumieć „prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku.” Szczegółowy wykaz prac tego rodzaju został wskazany w załączniku nr 1 do u.e.p. Wśród czynników ryzyka wymienionych przez ustawodawcę należy wskazać prace w szczególnych warunkach determinowanych siłami natury (pod ziemią, na wodzie, pod wodą, czy też w powietr