Druga strona medalu

Jeżeli pracodawca postara się o status zakładu pracy chronionej (ZPChr), może korzystać z pewnych benefitów oferowanych przez państwo. To między innymi:

• zwolnienia z podatków od nieruchomości, leśnego i rolnego,
• zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych,
• dofinansowania do oprocentowania kredytów bankowych,
• zwrot kosztów budowy lub rozbudowy pomieszczeń firmy,
• dofinansowania do wynagrodzeń pracowników.

Benefity te mają stanowić dla pracodawcy zachętę, ale też pewną rekompensatę większego wysiłku włożonego w prowadzenie firmy, której znaczną część załogi stanowią osoby z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności. Dokładniej rzecz biorąc, firma taka musi zatrudniać co najmniej 30%:

• osób zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności, albo
• zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności osób niewidomych, psychicznie chorych, upośledzonych umysłowo lub osób cierpiących na całościowe zaburzenia rozwojowe czy też epilepsję.

Korzystając z pracy takich osób, ZPChr zobowiązuje się jednocześnie do wspierania ich w procesie rehabilitacji zawodowej, co w sumie jest oczywiste, jeśli pracownicy ci mają dobrze wykonywać swoje obowiązki. Zobowiązuje się też jednak do aktywnego udziału w ich rehabilitacji zdrowotnej i społecznej, ale nie musi w związku z tym uszczuplać swoich dochodów. Do tego celu służy zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych (ZFRON).

Źródło zasilania

Utworzenie ZFRON to jeden z pierwszych obowiązków pracodawcy uzyskującego status zakładu pracy chronionej. Fundusz ten ma na celu zapewnienie pracownikom odpowiedniej opieki medycznej i rehabilitacji, a także wspieranie ich w różnych sytuacjach życiowych. Skąd jednak ZPChr ma mieć pieniądze na związane z tym wydatki?

Środki tworzące ZFRON mogą pochodzić z kilku źródeł. Są to przede wszystkim:

• Zwolnienia z podatków i opłat: Zakłady pracy chronionej są zwolnione z podatku od nieruchomości, podatku rolnego i leśnego, podatku od czynności cywilnoprawnych oraz z opłat (z wyjątkiem opłaty skarbowej i opłat o charakterze sankcyjnym). 90% tych zwolnień trafia do zakładowego funduszu rehabilitacji, a 10% do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON).
• Zwolnienia z części zaliczek na podatek dochodowy: 60% zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, które normalnie trafiałyby do urzędu skarbowego, jest przekazywane do zakładowego funduszu rehabilitacji, a 40% do PFRON.
• Rekompensaty z PFRON: Jeśli ZPChr doświadcza spadku przychodów do ZFRON (np. z przyczyn wynikających ze zmian w prawie podatkowym), może otrzymywać dodatkowe środki z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Na co można wydawać środki ZFRON?

Podstawowym celem, dla którego opracowany został mechanizm zakładowego funduszu rehabilitacji, jest właśnie rehabilitacja zawodowa, społeczna i lecznicza pracowników. Pieniądze zgromadzone na rachunku ZFRON mogą więc być wydawane na różnorakie działania w ramach indywidualnych programów rehabilitacji (IPR). Programy takie są opracowywane dla poszczególnych pracowników i obejmują m.in. szkolenia, przekwalifikowanie i dokształcanie.

Pracodawca może również sfinansować z tych środków wyposażenie i dostosowanie stanowisk pracy. Chodzi m.in. o zakup, modernizację lub dostosowanie narzędzi pracy (np. maszyn) odpowiednio do potrzeb pracowników z niepełnosprawnościami. Ważne jest przy tym, by wykazać, że działanie takie jest niezbędne do tego, by dana osoba mogła wykonywać powierzone jej zadania i że ma to bezpośredni związek z jej niepełnosprawnością.

Środki ZFRON mogą być wykorzystane na tworzenie, modernizację, remont, rozbudowę i utrzymanie bazy rehabilitacyjnej, socjalnej i wypoczynkowej. A skoro jesteśmy już przy temacie zdrowia, to warto podkreślić, że w zakładzie pracy chronionej finansowana jest również w ten sposób podstawowa i specjalistyczna opieka medyczna, a także poradnictwo i inne usługi rehabilitacyjne. Ze środków ZFRON pracodawca może pokrywać także koszty związane z organizacją turnusów rehabilitacyjnych, działalnością sportową, rekreacyjną i turystyczną. Koniecznie też trzeba dodać, że przynajmniej 10% środków zgromadzonych w ramach funduszu musi być przeznaczane na indywidualną pomoc dla pracowników i byłych pracowników zakładu.

Co mówią pracownicy?

Z badań ankietowych i z rozmów z pracownikami zakładów pracy chronionej wyłania się kilka wniosków dotyczących ZFRON, wsparcia w ramach IPR i pomocy indywidualnej. Przede wszystkim pracownicy doceniają możliwość finansowania przez pracodawcę kosztów związanych z leczeniem i zakupem leków. Dla wielu osób z niepełnosprawnościami, które nierzadko znaczną część swoich dochodów muszą przeznaczać na wydatki związane ze zdrowiem – jest to ogromna ulga dla domowego budżetu.

Ważne okazują się również szkolenia. Możliwość finansowania ich właśnie ze środków ZFRON przynosi obopólne korzyści. Pracownik zupełnie za darmo podnosi swoje kwalifikacje i dostosowuje je do wymogów rynku, a pracodawca może liczyć na to, że wyszkolony pracownik lepiej będzie wykonywał swoje obowiązki i że w związku z tym generować będzie wyższe przychody.

Wszystkim też – i to zarówno pracownikom, jak i pracodawcom – mocno przeszkadza fakt, że sprawy związane ze wsparciem rehabilitacyjnym są tak mocno zbiurokratyzowane. Formalności, wnioski, rozliczenia, konieczność trzymania się katalogu wydatków, który raz zdaje się ściślej określony, a w innych wypadkach bardziej swobodny: wszystko to wymaga odpowiedniej wiedzy i umiejętności osób, które odpowiadają w firmie za sprawy księgowe i kadrowe.

To właśnie tych pracowników zapraszamy przede wszystkim na szkolenie online, które odbędzie się już 10 kwietnia.

W ciągu kilku godzin szkolenia nasza ekspertka omówi szczegółowo kwestie związane z zarządzaniem i rozliczaniem środków ZFRON i przygotowywaniem indywidualnych programów rehabilitacji (IPR). Wraz z uczestnikami przejrzy również katalog wydatków i zwróci uwagę zwłaszcza na te, które najczęściej są podważane przez PFRON i Krajową Administrację Skarbową. Osoby biorące udział w szkoleniu zyskają więc nie tylko praktyczną wiedzę o tym, co robić i w jaki sposób, ale i o tym, czego absolutnie robić nie wolno. Zachęcając Państwa do zapisywania się na kurs, mamy nadzieję udowodnić, że co prawda prowadzenie ZFRON to owa druga strona działalności jako zakład pracy chronionej, ale strona jak najbardziej jasna.