Spór między GIP a NSA o dodatek za pracę w niedzielę i święta

Prawo
17 lutego 2025Monika Łysek

W Polsce dozwolona jest praca w niedziele i święta. Za pracę w te dni pracownikowi przysługuje rekompensata w postaci dnia wolnego, albo dodatkowego wynagrodzenia. Sprawa komplikuje się w przypadku zatrudnionych na niecały etat.

Zmiany w kodeksie pracy a dodatki za pracę w niedzielę i święta

Od czasu nowelizacji działu VI kodeksu pracy w 2004 r. Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) prezentowała stanowisko, że w przypadku nieoddania dnia wolnego za pracę w niedzielę lub święto pracownikowi przysługują dwa niezależne dodatki w wysokości 100 proc. wynagrodzenia. Podobne stanowisko zajmowało Ministerstwo Pracy. Jednak Sąd Najwyższy w uchwale z 15 lutego 2006 r. (sygn. akt II PZP 11/05) orzekł, że w takiej sytuacji należy się tylko jeden dodatek w wysokości 100 proc. Uchwała ta budziła liczne kontrowersje i była krytykowana przez ekspertów ze względu na niejasność uzasadnienia oraz brak jednoznacznego wskazania, czy dodatek ten dotyczy nadgodzin, czy braku dnia wolnego.

Zasady rekompensaty - stanowisko GIP

Sytuacja komplikuje się jeszcze bardziej w przypadku pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy. Jeśli pracodawca nie odda im dnia wolnego, może przyznać dodatek 100 proc. wynagrodzenia lub nie przyznać żadnego dodatku, jeśli nie doszło do przekroczenia norm czasu pracy, a więc do nadgodzin. Pojawia się również pytanie, czy zasady rekompensaty wyglądają tak samo w przypadku pracy w dniu wolnym wynikającym z pięciodniowego tygodnia pracy (najczęściej w sobotę).

Główny Inspektorat Pracy (GIP) w stanowisku z 25 listopada 2024 r. zróżnicował zasady rekompensaty dla niepełnoetatowców w zależności od dnia pracy. Uznał, że jeśli pracodawca nie odda dnia wolnego za pracę w niedzielę, pracownikowi zatrudnionemu na część etatu przysługuje dodatek 100 proc. wynagrodzenia. W przypadku pracy w dniu wolnym z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy pracownik nie ma prawa do dodatku, jeśli nie powstaną nadgodziny.

Poniżej cytujemy w całości stanowisko z 25 listopada 2024 r. w sprawie rekompensowania pracy w dni wolne od pracy pracownikom zatrudnionym w niepełnym wymiarze czasu pracy (UNP: GIP-24-294834, GIP-GBI.0701.164.2024.3): „Uprzejmie informuję, że zasady rekompensowania pracownikowi pracy w niedziele reguluje art. 15111 par. 1 i 2 kodeksu pracy. Jak wynika z tego przepisu, pracownikowi wykonującemu pracę w niedziele (w przypadkach, o których mowa w art. 1511 pkt 1–9 i 11 oraz w przepisach ustawy z 10 stycznia 2018 r. o ograniczaniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni) pracodawca jest obowiązany zapewnić inny dzień wolny od pracy w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli. Jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie w tym terminie dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w niedzielę, pracownikowi przysługuje dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego, a w razie braku możliwości udzielenia dnia wolnego od pracy w tym terminie – dodatek do wynagrodzenia w wysokości określonej w art. 1511 par. 1 pkt 1 [tj. 100 proc. wynagrodzenia], za każdą godzinę pracy w niedzielę.

Natomiast z

Porady dla pracodawców osób z niepełnosprawnościami: prawo, kadry, księgowość | Vademecum Wiedzy

Dołącz do nas

Nie masz jeszcze wykupionego dostępu? Zapoznaj się z naszymi pakietami dla Firm

Informacja dotycząca plików cookies

Nasza strona internetowa używa plików cookies w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Dzięki nim możemy indywidualnie dostosować stronę do Twoich potrzeb. Możesz zaakceptować pliki cookies albo wyłączyć je w przeglądarce. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia.

W dowolnej chwili możesz wycofać swoją zgodę na przetwarzanie danych, zażądać informacji o zakresie przetwarzanych danych lub zmienić zakres ich przetwarzania. Więcej informacji o przetwarzaniu danych znajdziesz w Polityce Prywatności.