Czy pracodawca może polecić pracownikowi pracę w godzinach nadliczbowych w sposób dorozumiany?

Odpowiednio do art. 151 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j.: Dz. U. z 2023 r., poz. 1465, ze zm.) – dalej: k.p., praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych. Wykonywanie takiej pracy jest dopuszczalne w razie:

1. konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii;
2. szczególnych potrzeb pracodawcy.

Pracodawca nie może wydać polecenia pracy w godzinach nadliczbowych ze względu na szczególne potrzeby pracodawcy pracownikom zatrudnionym na stanowiskach pracy, na których dochodzi do przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń lub natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia.

Warto pamiętać, że liczba godzin nadliczbowych, które może przepracować pracownik w danym roku kalendarzowym, nie jest nieograniczona, ale obejmuje limit 150 godzin w danym roku, chyba że co innego ustalono odpowiednio w postanowieniach układu zbiorowego pracy, regulaminie pracy lub ewentualnie w umowie o pracę (na warunkach określonych w art. 151 § 4 k.p.).

Obowiązujące pracowników normy czasu pracy zostały określone w dyspozycji art. 129 § 1 k.p. Jak wynika z tego przepisu, norma czasu pracy każdego pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę co do zasady nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, który nie przekracza 4 miesięcy.

Na mocy art. 15 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j.: Dz. U. z 202