W 93,7 proc. firm skontrolowanych przez ZUS w 2023 roku wykryto nieprawidłowości. Zapewne dane za ubiegły rok będą podobne. Jak zatem przygotować się do audytu ZUS, by był on jak najmniej bolesny?
Co prawda danych za ubiegły rok Zakład Ubezpieczeń Społecznych jeszcze nie opublikował, ale można z dużą dozą prawdopodobieństwa przyjąć, że będą one bardzo podobne do tych z 2023 roku. W 2023 r. kontrolerzy ZUS przeprowadzili 26 754 kontrole płatników składek, 97,1 proc. z nich było zaplanowanych, a 2,9 proc. doraźnych. Symptomatyczne jest, że audytorzy nieprawidłowości dopatrzyli się w 93,7 proc. przypadków. 489,0 mln zł – tyle ogółem wyniosła suma nieprawidłowości w zakresie wypłaconych świadczeń i składek.
Zapewne wszyscy pracodawcy, zaczynając od małych firm, a skończywszy na wielkich korporacjach, zastanawiają się, w jaki sposób ZUS wyznacza przedsiębiorstwo do kontroli? Otóż, decyzje o kontrolach opierają się na analizie ogromnej liczby danych, zapisanych na kontach płatników składek i ubezpieczonych. Nie jest tajemnicą, że ZUS korzysta z oprogramowania, które przeprowadza analizę ryzyka naruszenia przepisów. Agnieszka Kiełbowicz-Dziwulska, wicedyrektorka ZUS ds. Nadzoru Kontroli, przyznała, że w ubiegłym roku po raz pierwszy zrobiono kontrole z wykorzystaniem sztucznej inteligencji, która wspomogła pracowników Zakładu w wytypowaniu przedsiębiorców do kontroli. Jednak, jak zapewnia rzeczniczka, ostateczne decyzje wciąż podejmuje człowiek.
Z powyższego wynika, że szanse na uniknięcie kontroli ZUS w przypadku większych firm, które naruszają przepisy, są niewielkie. Zusowskie AI prędzej lub później wskaże danego przedsiębiorcę, do którego zapukają audytorzy. Będą oni władni sprawdzić, czy przedsiębiorca stosuje przepisy ustawy z dnia 6 marca 2018 r., czyli Prawo przedsiębiorców. Ponadto zweryfikują, czy prawidłowo zgłosił do ubezpieczeń społecznych: siebie, swoich pracowników i inne osoby, które powinien zgłosić do tych ubezpieczeń. Zrewidują, czy rzetelnie i prawidłowo obliczane, potrącane i opłacane są składki i inne należności, które pobiera ZUS. Przejrzą, czy odpowiednio ustalane są uprawnienia do świadczeń z ubezpieczeń społecznych. Zobaczą, czy pracodawca prawidłowo wypłaca świadczenia i dokonuje rozliczeń, które są z nimi związane oraz czy w terminie i prawidłowo opracowane są wnioski o emerytury i renty. Prześledzą także, czy właściwie wystawiane są zaświadczenia i zgłaszane dane dla celów ubezpieczeń społecznych.
Nie masz jeszcze wykupionego dostępu? Zapoznaj się z naszymi pakietami dla Firm