Konsekwencje niedopełnienia przez pracodawcę obowiązku informacyjnego w zakresie niewypłacania świadczenia urlopowego

W myśl art. 3 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tj.: Dz. U. z 2024 r., poz. 288, ze zm.) – u.z.f.ś.s., obowiązek utworzenia ZFŚS spoczywa na pracodawcy, który według stanu na dzień 1 stycznia danego roku kalendarzowego zatrudnia:

1. co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty – chyba że układ zbiorowy pracy lub regulamin wynagradzania obowiązujący u danego pracodawcy przewiduje nieutworzenie ZFŚS;
2. od 20 do 49 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty –wyłącznie na wniosek zakładowej organizacji związkowej – chyba że układ zbiorowy pracy lub regulamin wynagradzania obowiązujący u pracodawcy przewiduje nieutworzenie ZFŚS; albo
3. jest pracodawcą prowadzącym działalność w formie jednostki budżetowej lub samorządowego zakładu budżetowego – niezależnie od liczby zatrudnianych pracowników.

Jednocześnie, pracodawcy zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty mogą:

1. utworzyć ZFŚS do wysokości corocznego odpisu podstawowego, naliczanego w stosunku do przeciętnej liczby zatrudnionych, lub
2. nie utworzyć ZFŚS i wypłacać świadczenie urlopowe.

Wyjątkiem jest sytuacja, gdy u pracodawcy zatrudniającego według stanu na dzień 1 stycznia danego roku mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, działa zakładowa organizacja związkowa, o czym była mowa powyżej.

Adekwatnie do dyspozycji art. 3 ust. 5 u.z.f.ś.s., świadczenie urlopowe jest wypłacane raz w roku każdemu pracownikowi korzystającemu w danym roku kalendarzowym z urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych (następujących bezpośrednio po sobie) dni kalendarzowych. Istotne jest także to, iż od świadczenia urlopowego, o którym mowa powyżej, nie odprowadza się składek na ubezpieczenia społeczne.

Świadczenie urlopowe ma charakter pieniężny i przysługuje w wysokości nieprzekraczającej corocznego podstawowego odpisu na ZFŚS (naliczanego w stosunku do przeciętnej liczby zatrudnionych), odpowiedniego do rodzaju zatrudnienia pracownika, a więc:

• 37,5% kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą – na jednego zatrudnionego (w tym przypadku wysokość świadczenia urlopowego ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy pracownika);
• 50% kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia – na jednego zatrudnionego w szczególnie uciążliwych