Prewencja rentowa ZUS – czy można skorzystać ze zwolnienia od pracy w ramach turnusu rehabilitacyjnego?

Codzienne funkcjonowanie osób z niepełnosprawnościami nierzadko wiąże się z koniecznością czasowego uczestnictwa w turnusach rehabilitacyjnych. Co istotne, świadomy tego jest także ustawodawca, ponieważ w zakresie szczególnych uprawnień pracowniczych niepełnosprawnych pracowników przewidział on dodatkowe zwolnienie od pracy przysługujące pracownikom, którzy zamierzają uczestniczyć w turnusie rehabilitacyjnym.

Odpowiednio do definicji legalnej turnusu rehabilitacyjnego wskazanej w treści art. 10c ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j.: Dz. U. z 2024 r., poz. 44, ze zm.) – dalej: u.r.o.n., przez turnus rehabilitacyjny należy rozumieć zorganizowaną formę aktywnej rehabilitacji połączonej z elementami wypoczynku, której celem jest ogólna poprawa psychofizycznej sprawności, a także rozwijanie umiejętności społecznych uczestników, m.in. przez:

• nawiązywanie i rozwijanie kontaktów społecznych, 
• realizację i rozwijanie zainteresowań, 
• udział w innych zajęciach przewidzianych programem turnusu.

Turnusy rehabilitacyjne mogą być organizowane w formie stacjonarnej albo niestacjonarnej. Adekwatnie do przepisu § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 listopada 2007 r. w sprawie turnusów rehabilitacyjnych (Dz. U. z 2007 r. Nr 23, poz.1694, ze zm.) – dalej: r.t.r., można wyróżnić następujące rodzaje turnusów rehabilitacyjnych:

1. usprawniająco-rekreacyjny;
2. rekreacyjno-sportowy i sportowy;
3. szkoleniowy;
4. psychoterapeutyczny;
5. rozwijający zainteresowania i uzdolnienia;
6. nauki niezależnego funkcjonowania z niepełnosprawnością.

W myśl art. 10c ust. 2 pkt 1 u.r.o.n. organizatorami turnusów rehabilitacyjnych mogą być:

1. osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą,
2. osoby prawne,
3. inne jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej,

– o ile prowadzą co najmniej przez 2 lata działalność na rzecz osób z niepełnosprawnościami i uzyskały wpis do rejestru organizatorów turnusów prowadzonego przez wojewodę.

Turnusy takie mogą być organizowane jedynie w ośrodkach, które uzyskały wpis do rejestru ośrodków prowadzonego przez wojewodę, z wyłączeniem turnusów organizowanych w formie niestacjonarnej, chyba że turnusy niestacjonarne są organizowane wyłącznie dla osób z niepełnosprawnościami niebędących stałymi podopiecznymi takich ośrodków.

Jeżeli chodzi o uczestników wspomnianych turnusów rehabilitacyjnych, na podstawie § 2 ust. 2 r.t.r., mogą nimi być osoby niepełnosprawne:

1. z dysfunkcją narządu ruchu, z wyłączeniem osób poruszających się na wózkach inwalidzkich;
2. z dysfunkcją narządu ruchu poruszających się na wózkach inwalidzkich;
3. z dysfunkcją narządu słuchu;
4. z dysfunkcją narządu wzroku;
5. z upośledzeniem umysłowym;
6. z chorobą psychiczną;
7. z padaczką;
8. ze schorzeniami układu krążenia;
9. z innymi dysfunkcjami lub schorzeniami aniżeli wymienione powyżej.

Należy podkreślić, że turnusy rehabilitacyjne organizuje się dla osób z niepełnosprawnościami wykazujących zbliżone potrzeby, wynikające m.in. z wieku lub rodzaju niepełnosprawności albo rodzaju schorzeń lub dysfunkcji. Turnus rehabilitacyjny powinien być zorganizowany w wymiarze nie niższym niż 14 kolejnych dni kalendarzowych. Turnusy organizuje się wyłącznie na terenie kraju, w grupach zorganizowanych liczących nie mniej niż 20 uczestników.

Co istotne, w myśl § 3 r.t.r. uczestnikiem turnusu rehabilitacyjnego może być wyłącznie osoba, która posiada ważne orzeczenie potwierdzające niepełnosprawność, przy czym chodzi tu o następujące orzeczenia:

1.wskazane w art. 1 u.r.o.n., a więc orzeczenia o:

• zal