Konieczność aneksowania umowy o pracę w przypadku wprowadzenia obniżonych norm czasu pracy niepełnosprawnego pracownika

Normy czasu pracy osób z niepełnosprawnościami nie są regulowane przez przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j.: Dz. U. z 2023 r., poz. 1465, ze zm.) – dalej: k.p., lecz przez uregulowania ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j.: Dz. U. z 2024 r., poz. 44, ze zm.) – dalej: u.r.o.n.

Przepisy art. 15 u.r.o.n., wskazują, iż w zależności od stopnia niepełnosprawności czas pracy osoby z niepełnosprawnością nie może przekraczać:

• 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo – w przypadku osób z orzeczonym lekkim stopniem niepełnosprawności (art. 15 ust. 1 u.r.o.n.),
• 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo – w przypadku osób z orzeczonym znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności (art. 15 ust. 2 u.r.o.n.).

Na podstawie art. 15 ust. 3 u.r.o.n. osoby z niepełnosprawnościami nie mogą być zatrudniane w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej.

Chociaż normy czasu pracy osób z niepełnosprawnościami mają charakter sztywny, nie są one bezwzględnie obowiązujące, ponieważ ustawodawca przewidział możliwość wyłączenia stosowania art. 15 u.r.o.n. po spełnieniu warunków określonych w art. 16 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z tym przepisem, obniżone normy czasu pracy, określone w art. 15 u.r.o.n., nie dotyczą:

• pracowników z niepełnosprawnościami zatrudnionych przy pilnowaniu mienia;
• pracowników z niepełnosprawnościami, na których wniosek (złożony u pracodawcy) lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników, lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad osobami z niepełnosprawnościami, wyrazi zgodę na niestosowanie przepisów art. 15 u.r.o.n.

Powyższa zgoda lekarza medycyny pracy może dotyczyć jedynie wyłączenia przepisów art. 15 u.r.o.n., a nie innych uprawnień pracownika z niepełnosprawnością. Jednocześnie, zakres udzielanej zgody powinien być jednoznacznie określony w zaświadczeniu wystawionym przez lekarza medycyny pracy, gdyż lekarz medycyny pracy nie musi wyłączyć całości unormowań art. 15 u.r.o.n., lecz może ograniczać się jedynie do wyłączenia części tych norm.

W świetle art. 18 u.r.o.n. pracownik ze znacznym bądź umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, wobec którego stosuje się obniżone normy czasu pracy, nie może mieć z tego tytułu obniżonego wynagrodzenia.

Z kolei w myśl art. 20c u.r.o.n. osobie z niepełnosprawnością przysługują uprawnienia pracownicze od dnia, w którym osoba ta została wliczona do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych, a zatem od chwili przedstawienia pracodawcy orzeczenia potwierdzającego stopień niepełnosprawności.

Stosownie do regulacji art. 2a ust