Kara finansowa dla pracodawcy za niezatrudnienie kandydata do pracy? To możliwe

Dyskryminacja w zatrudnieniu jest niedopuszczalna...

Zasada swobody nawiązywania stosunku pracy została uregulowana w treści art. 11 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j.: Dz. U. z 2023 r., poz. 1465, ze zm.) – dalej: k.p. Zgodnie z tym przepisem, koniecznym warunkiem nawiązania stosunku pracy, a także ustalenia warunków pracy i płacy, niezależnie od podstawy prawnej nawiązania stosunku pracy, jest zgodne oświadczenie woli pracodawcy i pracownika.

Nie oznacza to jednak, że pracodawca i pracownik mają pełną swobodę w zakresie nawiązywania stosunku pracy. Jeżeli chodzi o pracodawcę, przy nawiązywaniu stosunku pracy ograniczają go dodatkowo chociażby zasada równego traktowania w zatrudnieniu i związana z nią zasada niedyskryminacji w zatrudnieniu. Z brzmienia przepisu art. 18^3a § 1 k.p., płynie jednoznaczny wniosek, że w zakresie nawiązywania stosunku pracy kandydaci do pracy powinni być traktowani w sposób równy, zwłaszcza bez względu na: płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony, zatrudnienie w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy.

Kandydaci do pracy nie mogą być dyskryminowani w żaden sposób, bezpośrednio i pośrednio, z uwagi na wystąpienie którejkolwiek z powyższych przyczyn. Oznacza to, że kandydatów do pracy znajdujących się w porównywalnej sytuacji nie można traktować w sposób mniej korzystny ze względu na jedną lub kilka przyczyn wymienionych w art. 18^3a § 1 k.p. (dyskryminacja bezpośrednia), ani też stosować postanowienia, kryterium lub podejmować działania, które, choć są z pozoru neutralne, w rzeczywistości powodują występowanie niekorzystnych dysproporcji bądź szczególnie niekorzystnej sytuacji kandydata lub kandydatów do pracy w zakresie nawiązania stosunku pracy (dyskryminacja pośrednia).

Na podstawie art. 18^3b § 1 pkt 1 k.p. odmowa nawiązania stosunku pracy będąca skutkiem zróżnicowania przez pracodawcę sytuacji kandydata do pracy z jednej lub kilku wyżej wskazanych przyczyn, jest uznawana za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu, co może prowadzić do odpowiedzialności finansowej pracodawcy.

Przykład

Jeżeli na wakujące stanowisko pracy w danym zakładzie pracy zgłaszają się różni kandydaci do pracy, a pracodawca zatrudnia wyłącznie samych mężczyzn lub wyłącznie osoby poniżej 30. roku życia, bez względu na doświadczenie zawodowe, albo tylko osoby w pełni sprawne lub osoby rasy kaukaskiej, a jednocześnie w