Kiedy stosujemy stare, a kiedy nowe zasady przedłużania ważności orzeczeń - ważne wyjaśnienia PFRON i BON

W świetle wyjaśnień Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych na podstawie art. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2023 r. o szczególnych rozwiązaniach służących zachowaniu ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności oraz orzeczeń o stopniu niepełnosprawności, orzeczenia wydane przez powiatowy/miejski/wojewódzki zespół ds. orzekania o niepełnosprawności, które traciły ważność w okresie od 9 grudnia 2019 r. do 29 września 2024 r., zachowują ważność do dnia 30 września 2024 r., jednak nie dłużej niż do dnia, w którym nowe orzeczenie o niepełnosprawności albo nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, stanie się ostateczne. Do zastosowania tego przepisu (tej przedłużki) nie ma znaczenia fakt złożenia przez osobę niepełnosprawną wniosku o wydanie nowego orzeczenia.

Zaś od 3.08.2024 r. dodatkowo obowiązuje art. 6bb ust. 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych, który wskazuje, że: Jeżeli wniosek o wydanie kolejnego orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności został złożony w okresie ważności odpowiednio orzeczenia ustalającego niepełnosprawność albo orzeczenia ustalającego stopień niepełnosprawności, to zachowuje ono ważność do dnia wydania kolejnego ostatecznego orzeczenia, nie dłużej jednak niż do ostatniego dnia szóstego miesiąca następującego po dacie określającej tę ważność.

W okresie od 3.08.2024 r. obowiązują dwa różne przepisy wyznaczające inną datę utraty ważności przedłużanych orzeczeń:

• na mocy art. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2023 r.: orzeczenie zachowuje ważność do dnia, w którym nowe orzeczenie o niepełnosprawności albo nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, stanie się ostateczne
• na mocy art. 6bb ust. 1 ustawy o rehabilitacji: orzeczenie jest ważne do dnia wydania nowego ostatecznego orzeczenia.

Przy czym jest też przepis, który stanowi, że do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej, które dotyczą postępowań o ustalenie niepełnosprawności albo stopnia niepełnosprawności, stosuje się przepisy ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, w brzmieniu nadanym ustawą zmieniającą.

Dlatego:

• do orzeczeń wydanych przez powiatowe/miejskie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności (które nie zostały zaskarżone) do dnia 2 sierpnia 2024 r. ważność orzeczeń poprzedzających te orzeczenia wygaśnie w dniu, w którym nowe orzeczenie stało się ostateczne;
• do orzeczeń wydanych przez powiatowe/miejskie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności od dnia 3 sierpnia 2024 r. (które nie zostały zaskarżone) – ważność orzeczeń poprzedzających te orzeczenia wygaśnie w dniu wydania tych nowych orzeczeń, które w związku z niewniesieniem odwołania staną się ostateczne.

W przypadku wniesienia odwołania od orzeczenia miejskiego lub powiatowego zespołu, bez względu na to, czy orzeczenie wojewódzkiego zespołu będzie wydane przed wejściem w życie nowych przepisów, czy po wejściu nowych przepisów skutek będzie ten sam: poprzednie orzeczenie może być przedłużone do dnia wydania orzeczenia przez wojewódzki zespół ds. orzekania o niepełnosprawności, ponieważ orzeczenie to jest ostateczne w dniu jego wydania.

W praktyce:

Pracownik posiadał orzeczenie z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności ważne do 30.06.2024 r.

1. nowe orzeczenie zostało wydane 2 sierpnia 2024 r. i wynika z niego, że lekki stopień niepełnosprawności datuje się od 1.07.2024, czyli od dnia, w którym został złożony wniosek;
2. nowe orzeczenie zostało wydane 3 sierpnia 2024 r. i wynika z niego, że lekki stopień niepełnosprawności datuje się od 1.07.2024, czyli od dnia, w którym został złożony wniosek.

W pierwszym przypadku orzeczenie z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności jest ważne do dnia, w którym orzeczenie z dnia 2 sierpnia stanie się orzeczeniem ostatecznym, a w drugim przypadku orzeczenie z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności jest ważne do dnia 3 sierpnia, czyli do dnia wydania nowego orzeczenia, przy założeniu oczywiście, że jest ono orzeczeniem ostatecznym.

Więcej na temat nowych zasad wydłużania ważności orzeczeń dowiecie się Państwo na szkoleniu w dniu 17.09.2024 r.