Przedsiębiorca wykonujący prace w szczególnych warunkach bez wcześniejszej emerytury. Czy to się zmieni?

Kwestia braku prawa do przejścia na wcześniejszą emeryturę dla przedsiębiorców, którzy przez lata wykonywali pracę w szczególnych warunkach, była przedmiotem interpelacji poselskiej nr 2957 z dnia 23 maja 2024 r., złożonej do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej przez posłankę Henrykę Krzywonos-Strycharską. W interpelacji zwrócono uwagę, że wielu przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w szczególnych warunkach wykonywało równie ciężką pracę, jak osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę i wykonujące obowiązki pracownicze w takich samych warunkach. Różnica polega na tym, że o ile pracownicy mają w związku z tym uprawnienie do wcześniejszej emerytury, o tyle przedsiębiorcy zostali tego prawa pozbawieni. Dlatego też posłanka Krzywonos-Strycharska zwróciła się do ministra pracy z pytaniem, czy resort prowadzi prace nad rozwiązaniami, które umożliwiłyby osobom prowadzącym działalność gospodarczą, które wykonywały prace uznane za prace w szczególnych warunkach, skorzystanie z wcześniejszej emerytury.

W dniu 5 sierpnia 2024 r. odpowiedzi na powyższą interpelację poselską udzieliła Aleksandra Gajewska, wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej. Zgodnie z treścią tej odpowiedzi, począwszy od dnia 1 stycznia 2009 r., warunki nabywania i utraty prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, a także rodzaje takich prac regulują przepisy ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (t.j.: Dz. U. z 2023 r., poz. 164, ze zm.) – dalej: u.e.p.

W myśl art. 3 ust. 1 u.e.p. jako prace w szczególnych warunkach należy zrozumieć „prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emer