Wypadek przedsiębiorcy na zwolnieniu lekarskim podczas wykonywania działalności gospodarczej a wypadek przy pracy – analiza orzeczenia SN

Kiedy dochodzi do wypadku przy pracy podczas wykonywania działalności gospodarczej?

Z przepisów art. 3 ust. 3 pkt 8 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j.: Dz. U. z 2022 r., poz. 2189, ze zm.) – u.u.s.w., wynika, że za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, skutkujące urazem lub śmiercią, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia wypadkowego z danego tytułu podczas wykonywania zwykłych czynności związanych z prowadzeniem działalności pozarolniczej. Jeżeli ewentualny wypadek przy pracy dotyczy przedsiębiorcy prowadzącego pozarolniczą działalność gospodarczą, Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) dokonuje ustalenia okoliczności i przyczyn tego zdarzenia w karcie wypadku. Wynika to wprost z dyspozycji art. 5 ust. 2 pkt 8 u.u.s.w.

Stosownie do art. 11 ust. 1 u.u.s.w., ubezpieczony, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wyniku wypadku w miejscu pracy lub choroby zawodowej, ma prawo do jednorazowego odszkodowania. Jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy należy się również członkom rodziny ubezpieczonego (w tym małżonkowi lub małżonce), w przypadku gdy zmarł on w wyniku wypadku przy pracy.

W celu udzielenia odpowiedzi na pytanie zadane na wstępie należy odwołać się do stanowiska Sądu Najwyższego wyrażonego w wyroku z dnia 8 maja 2024 r. (sygn. akt II USKP 91/23). Sąd rozpatrywał sprawę kobiety, która wnioskowała do ZUS o wypłatę jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy wykonywaniu pozarolniczej działalności gospodarczej przez jej męża. Małżonkowie prowadzili działalność w zakresie usług zimowego utrzymania dróg przy użyciu solarek, pługów odśnieżnych oraz sprzętu ciężkiego. Mąż wnioskodawczyni (usługodawca) zawarł umowę, której przedmiot obejmował wykonanie Zimowego Utrzymania Dróg (ZUD), polegające na całorocznym kompleksowym utrzymaniu dróg krajowych w danym regionie w zakresie usługi zimowego utrzymania dróg. W myśl postanowień umowy usługodawca miał być dostępny 24 godziny na dobę, celem odbierania dyspozycji od dyżurnych ZUD lub Kierownika Obwodu Utrzymania, w zakresie podstawienia sprzętu i rozpoczęcia prac przy odśnieżaniu oraz zwalczaniu śliskości dróg. W trakcie wykonywania obowiązków wynikających z umowy mąż wnioskodawczyni uległ wypadkowi drogowemu, w którego wyniku zmarł.

Organ rentowy twierdził, że do wypadku przy pracy może dojść jedynie poza okresem niezdolności do pracy...

ZUS odmówił k