Amortyzacja wartości firmy

Wartość firmy może być dodatnia lub ujemna

Wartość firmy, czyli tzw. goodwill, ma charakter niematerialny. Jest to różnica między kwotą aktywów wykazaną w bilansie przedsiębiorstwa a wartością rynkową jej kapitału materialnego i niematerialnego. Goodwill to te wartości niematerialne, których nie można zaliczyć do żadnych innych wartości niematerialnych i prawnych.

Zgodnie z treścią art. 44b ust. 6 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j.: Dz. U. z 2023 r., poz. 120, ze zm.), wartość firmy to nadwyżka ceny przejęcia nad wartością godziwą aktywów netto spółki przejętej, wykazywana w aktywach spółki, na którą przeszedł majątek połączonych spółek lub spółki powstałej w wyniku połączenia. Przez wartość godziwą należy rozumieć kwotę, za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji rynkowej.

Wartość firmy powinna być wykazana w bilansie skonsolidowanym. Niemniej jednak, aby wykazać goodwill w sprawozdaniach finansowych skonsolidowanych, konieczne jest przeprowadzenie jej wyceny. Wartość firmy może być uwzględniana wśród składników niematerialnych i prawnych danej firmy, jeżeli różnica między rzeczywistą ceną nabycia firmy (wyceną ekonomiczną) a wartością rynkową składników majątkowych wchodzących w skład kapitału własnego przedsiębiorstwa (wyceną księgową) jest dodatnia. Warto zaznaczyć, że goodwill samoistnie nie może być przedmiotem transakcji kupna, lecz staje się nim dopiero przy zakupie całego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.

W przypadku gdy różnica ta jest ujemna, mówimy o tzw. badwill, która znacząco obniża atrakcyjność nabycia danej firmy. Jeżeli wycena majątku firmy wykaże wartości, których nie można przyporządkować do aktywów ani do zobowiązań, wówczas traktowane są one jako goodwill. Są to m.in. takie elementy jak:

• know-how,
• reputacja wśród klientów i kontrahentów,
• wizerunek marki firmy,
• pozycja na rynku,
• rentowność procesów i inwestycji biznesowych realizowanych przez firmę,
• baza kontrahentów i klientów.

Z kolei w oparciu o art. 16g ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2805, ze zm.) – dalej: ustawa o CIT, wartością początkową wartości firmy jest doda