Efekt zachęty wciąż problematyczny – wyniki audytów wewnętrznych u pracodawców

Wciąż najwięcej wątpliwości mają pracodawcy przy ustalaniu, czy wnioskowane wsparcie w formie dofinansowań do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych wywołuje efekt zachęty, czyli problemem jest wykazanie, że bez pomocy w formie subsydiów płacowych nie doszłoby do zatrudnienia osoby niepełnosprawnej.

A zatem słów kilka na temat efektu zachęty.

Wystąpienie efektu zachęty należy badać w stosunku do każdego pracownika zatrudnionego jako osoba niepełnosprawna po 1 stycznia 2009 r., z wyłączeniem osób zatrudnionych jako niepełnosprawne przed 1 stycznia 2009 r., w przypadku których zachodzą przesłanki przewidziane w motywie nr 30 rozporządzenia Komisji (WE) Nr 800/2008 lub w art. 2 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 237, poz. 1652), czyli gdy na takiego pracownika uzyskano pomoc na zatrudnienie, w tym pomoc ze środków PFRON, o której mowa w art. 25, 25a, 26a, 26d, 26f ww. ustawy o rehabilitacji. W powyższych przypadkach efekt zachęty uznaje się za spełniony. Pomoc udzielana na zatrudnienie wspomnianych osób niepełnosprawnych niebędących osobami nowozatrudnionymi jest bowiem — co do zasady – uznawana przez Komisję Europejską za pomoc trwającą i nie wymaga ustalenia efektu zachęty.

Efekt zachęty ustala się jednokrotnie w związku z okresem zatrudnienia pracownika (w tym przejęcia go na podstawie art. 23¹ Kodeksu pracy) do czasu ustania zatrudnienia lub zmiany statusu pracownika.

Oznacza to, że efekt zachęty wykazany w miesiącu zatrudnienia pracownika trwa przez cały okres jego zatrudnienia (jako osoby niepełnosprawnej).

Efekt zachęty ustaje w przypadku utraty ciągłości zatrudnienia, a w przypadku ponownego zatrudnienia osoby niepełnosprawnej należy powtórnie ustalić występowanie efektu zachęty w miesiącu ponownego zatrudnienia, gdyż ten sam pracownik zatrudniony ponownie jest traktowany jako nowozatrudniony.

Efekt zachęty warunkujący uzyskanie dofinansowania do wynagrodzeń nowozatrudnionych pracowników może być wykazany:

• metodą ilościową – na podstawie art. 26b ust. 4 i 6 ustawy – poprzez wykazanie wzrostu netto stanu zatrudnienia ogółem w miesiącu podjęcia zatrudnienia przez pracownika, na którego pracodawca zamierza pobierać dofinansowanie, w stosunku do przeciętnego zatrudnienia ogółem w okresie poprzedzających 12 miesięcy lub
• metodą jakościową – poprzez wykazanie, że pracownik podjął pracę na wakacie zwolnionym w warunkach określonych w art. 26b ust. 4 pkt 1-6 i ust. 5 ustawy.

Zgodnie z art. 26b ust. 4 ww. ustawy o rehabilitacji, jeżeli zatrudnienie now