Ofensywa wniosków. Czy będzie więcej niezdolnych do samodzielnej egzystencji?

Całkowita niezdolność do pracy

Niemal 300 tysięcy osób pobiera obecnie rentę socjalną. Jej wysokość od 1 marca tego roku wynosi 1780,96 zł brutto. Jak czytamy w przygotowanym przez ZUS „Informatorze dla osób z niepełnosprawnościami”, rentę socjalną przyznaje się osobie, która spełnia oba poniższe warunki:

• jest osobą pełnoletnią (lub mężatką poniżej 18 roku życia);
• jest osobą całkowicie niezdolną do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed ukończeniem 18 lat albo w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej (przed ukończeniem 25 lat),albo w trakcie kształcenia w szkole doktorskiej, studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

O tym, czy ktoś jest całkowicie niezdolny do pracy oraz, czy ta niezdolność ma charakter trwały czy też czasowy, decyduje lekarz orzecznik ZUS lub komisja lekarska. Przy okazji warto przypomnieć, że orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy nie jest równoznaczne z zakazem pracy. To po prostu zalecenie, a głównie – przyczyna ustalenia prawa do renty. Każdy człowiek ma prawo pracować, nikt też nie może tego zabronić. Jedynie lekarz medycyny pracy ma prawo nie wyrazić zgody na pracę na konkretnym stanowisku.

Niezdolność do samodzielnej egzystencji

Na zusowskich orzeczeniach widnieje też nierzadko zapis o niezdolności do samodzielnej egzystencji. Zgodnie z art. 13. ust. 5. ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2023.0.1251 t.j.):

W przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych orzeka się niezdolność do samodzielnej egzystencji.

Osobom uznanym za niezdolne do samodzielnej egzystencji przysługuje świadczenie uzupełniające dla osób niepełnosprawnych, czyli tzw. „500+”. By je otrzymywać, trzeba mieć ukończone 18 lat oraz mieć potwierdzoną niezdolność do samodzielnej egzystencji na jednym z następujących orzeczeń:

• o niezdolności do samodzielnej egzystencji,
• o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji,
• o całkowitej ni