Od 29 czerwca 2024 r. płodność pracowników pod większą ochroną prawa pracy

W celu wdrożenia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/431 z dnia 9 marca 2022 r. zmieniającej dyrektywę 2004/37/WE w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych lub mutagenów podczas pracy (Dz. Urz. UE L 88 z 16.03.2022, str. 1) Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało ustawę z dnia 23 maja 2024 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy (Dz. U. z 2024 r., poz. 878), która została podpisana przez Prezydenta w dniu 11 czerwca 2024 r.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 dyrektywy 2004/37/WE, dyrektywa ta dąży do zapewnienia ochrony pracowników przed zagrożeniem ich zdrowia i bezpieczeństwa wynikającego bądź mogącego wyniknąć z narażenia na działanie czynników rakotwórczych, mutagenów lub substancji reprotoksycznych podczas pracy, włącznie z zapobieganiem takiemu zagrożeniu.

Substancje reprotoksyczne zagrożeniem dla zdrowia pracowników

Wspomniana dyrektywa 2004/37/WE zakłada rozszerzenie ochrony pracowników przed zagrożeniem ze strony substancji reprotoksycznych. Jak wynika z art. 2 pkt ba, przez substancję reprotoksyczną należy rozumieć substancję lub mieszaninę, która spełnia kryteria klasyfikacji jako czynnik działający szkodliwie na rozrodczość kategorii 1 A lub 1B, określony w załączniku I do rozporządzenia (WE) nr 1272/2008 (Dz. Urz. UE L 353 z 31.12.2008). Progowa substancja reprotoksyczna została zdefiniowana jako substancja reprotoksyczna, dla której istnieje bezpieczny poziom narażenia, poniżej którego nie występuje zagrożenie dla zdrowia pracowników. Z kolei nieprogowa substancja reprotoksyczna to substancja reprotoksyczna, dla której nie istnieje bezpieczny poziom narażenia zdrowia pracowników. Progowe i nieprogowe substancje reprotoksyczne to substancje, które określono jako takie w kolumnie notacji w załączniku III rozporządzenia (WE) nr 1272/2008.

Stosownie do informacji przekazanych m.in. na stronie internetowej Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Radomsku, do substancji o działaniu reprotoksycznym zaliczyć można:

• metale i niektóre związki metali: chromu, niklu, kadmu, kobaltu, galu, ołowiu, cyny, rtęci i metylortęci, telluru i tlenku telluru;
• tritlenek diboru, kwas borowy, borany, nadboran sodu;
• tlenek węgla;
• ftalany;
• formamid i jego N-metylowe pochodne;
• dimetyloformamid;
• niektóre pestycydy i biocydy;
• rozpuszczalniki organiczne np. etanol, 2-metoksyetanol i 2-etoksyetanol oraz ich octany;
• imidazol i niektóre jego pochodne (1-winyloimidazol, 2-metyloimidazol, 4-metyloimidazol);
• N-metylopirolidon i N-etylopirolidon.

Substancje reprotoksyczne są wykorzystywane:

• przy produkcji i stosowaniu pestycydów;
• produkcji i przetwórstwie tworzyw sztucznych;
• w przemyśle gumowym;
• w przemyśle farmaceutycznym;
• w przemyśle metalurgicznym;
• w przemyśle kosmetycznym;
• w budownictwie;
• w placówkach ochrony zdrowia;
• w warsztatach samochodowych.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/431 z dnia 9 marca 2022 r. zmieniająca dyrektywę 2004/37/WE (szósta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy Rady 89/391/EWG) w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych lub mutagenów podczas pracy (Dz. Urz. UE L 2022.88.1) wskazuje, że naukowo udowodniono, iż substancje reprotoksyczne mogą niekorzystnie oddziaływać na funkcje seksualne oraz płodność u dorosł