Czy osoba z chorobą psychiczną ma prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy?

Orzecznictwo
29 lutego 2024Monika Łysek

Według Centrum Psychoterapii co czwarty Polak miał przynajmniej raz w życiu rozpoznane zaburzenie zdrowia psychicznego. Dlatego z tego powodu przybywa osób ubiegających się o rentę z tytułu niezdolności do pracy.

Zaburzenia psychiczne

Według dostępnych danych odsetek osób, które ze względu na choroby psychiczne mają orzeczenie o niepełnosprawności i które nigdzie nie pracują, wynosi 37% i jest najwyższy spośród wszystkich grup niepełnosprawności. Aż 48% osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności na tym tle i 32% z umiarkowanym nigdy nie pracowała. Część z tych osób składa wnioski do ZUS o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy.

Renta z tytułu niezdolności do pracy

Prawo do świadczeń emerytalno-rentowych oraz ich wysokość ZUS ustala w oparciu o przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (zwanej dalej „ustawą emerytalną”). Przepisy te przewidują trzy podstawowe warunki wymagane do uzyskania tego świadczenia, które są następujące:

  1. stwierdzenie niezdolności do pracy,
  2. powstanie tej niezdolności w odpowiednim czasie,
  3. posiadanie wymaganego stażu składkowego i nieskładkowego.

Art. 12 ust. 1 ustawy wskazuje, że osobą niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (art. 12 ust. 2). Natomiast art. 12 ust. 3 ustawy definiuje osobę częściowo niezdolną do pracy jako tę, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Zgodnie z art. 13 ustawy przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się:

  1. stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji;
  2. możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Natomiast zgodnie z rozporządzeniem ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności w § 32. 1. zapisano, że „przy kwalifikowaniu do znacznego, umiarkowanego i

Porady dla pracodawców osób z niepełnosprawnościami: prawo, kadry, księgowość | Vademecum Wiedzy

Dołącz do nas

Nie masz jeszcze wykupionego dostępu? Zapoznaj się z naszymi pakietami dla Firm

Informacja dotycząca plików cookies

Nasza strona internetowa używa plików cookies w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Dzięki nim możemy indywidualnie dostosować stronę do Twoich potrzeb. Możesz zaakceptować pliki cookies albo wyłączyć je w przeglądarce. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia.

W dowolnej chwili możesz wycofać swoją zgodę na przetwarzanie danych, zażądać informacji o zakresie przetwarzanych danych lub zmienić zakres ich przetwarzania. Więcej informacji o przetwarzaniu danych znajdziesz w Polityce Prywatności.