Termin przedawnienia należności z tytułu nienależnie pobranego świadczenia wspierającego

Kto może otrzymać świadczenie wspierające?

W myśl art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz. U. z 2023 r., poz. 1429, ze zm.) – dalej: u.ś.w., celem świadczenia wspierającego jest udzielenie osobom z niepełnosprawnościami mającym potrzebę wsparcia pomocy służącej częściowemu pokryciu wydatków związanych z zaspokojeniem szczególnych potrzeb życiowych tych osób. Analizowana forma wsparcia należy się osobie pełnoletniej, posiadającej decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia, w której przypadku potrzebę wsparcia określono na poziomie od 70 do 100 punktów w skali potrzeby wsparcia.

Oprócz tego konieczne jest spełnienie dodatkowych warunków, a ściślej mówiąc, świadczenie wspierające będą mogły otrzymać osoby, które:

• są obywatelami Polski albo Unii Europejskiej (UE) lub Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), a jeżeli nie – przebywają legalnie w Polsce i mają dostęp do rynku pracy,
• mieszkają w Polsce,
• otrzymały decyzję wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności (WZON), w której liczba punktów w skali potrzeby wsparcia została ustalona na poziomie od 70 do 100 punktów.

Trzeba podkreślić, że potrzebę wsparcia, od której uzależniona została wysokość świadczenia wspierającego, ustala się w stosunku do osób posiadających:

• orzeczenie o zaliczeniu do jednego z trzech stopni niepełnosprawności (znacznego, umiarkowanego albo lekkiego), wydane na podstawie uregulowań ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j.: Dz. U. Z 2024 r., poz. 44, ze zm.) – dalej: u.r.o.n.;
• orzeczenia równoważne, wydane na mocy art. 5 albo art. 62 u.r.o.n.

Osoba, która przestanie spełniać jeden z warunków otrzymania świadczenia wspierającego, będzie musiała liczyć się z utratą prawa do tego świadczenia i ewentualnego zwrotu wsparcia nienależnie pobranego wraz z odsetkami.

Warto zaznaczyć, że stosownie do art. 4 ust. 1 u.ś.w., w zależności od liczby punktów oceny funkcjonalnej poziomu potrzeby wsparcia, kwota nowego świadczenia wspierającego w ujęciu miesięcznym ma wynosić:

• 220 proc. renty socjalnej, o ile poziom potrzeby wsparcia wyniesie od 95 do 100 punktów,
• 180 proc. renty socjalnej, jeżeli poziom potrzeby wsparcia wyniesie od 90 do 94 punktów,
• 120 proc. renty socjalnej, o ile poziom potrzeby wsparcia wyniesie od 85 do 89 punktów,
• 80 proc. renty socjalnej, jeśli poziom potrzeby wsparcia wyniesie od 80 do 84 punktów,
• 60 proc. renty socjalnej, o ile poziom potrzeby wsparcia wyniesie od 75 do 79 punktów,
• 40 proc. renty socjalnej, jeżeli poziom potrzeby wsparcia wyniesie od 70 do 74 punktów.

Wysokość świadczenia wspierającego zaokrągla się do pełnych złotych w górę.

Za opiekuna, który nie podejmuje zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej z uwagi na potrzebę udzielania wsparcia osobie uprawnionej do świadczenia wspierającego, wspólnie z nią zamieszkującej i gospodarującej, ZUS opłaca składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego, na zasadach określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j.: Dz. U. z 2023 r., poz. 1230, ze zm.)