Raport z kontroli PIP: Większość firm zatrudniających osoby z niepełnosprawnościami narusza Kodeks pracy

Niezbędne, racjonalne usprawnienia

Ogólnikowe jest m.in. pojęcie niezbędnych, racjonalnych usprawnień, które znaleźć można w Ustawie o rehabilitacji. Chodzi o art. 23a. (Dz.U.2023.100 t.j.). Brzmi on następująco:

1. Pracodawca jest obowiązany zapewnić niezbędne racjonalne usprawnienia dla osoby niepełnosprawnej pozostającej z nim w stosunku pracy, uczestniczącej w procesie rekrutacji lub odbywającej szkolenie, staż, przygotowanie zawodowe albo praktyki zawodowe lub absolwenckie. Niezbędne racjonalne usprawnienia polegają na przeprowadzeniu koniecznych w konkretnej sytuacji zmian lub dostosowań do szczególnych, zgłoszonych pracodawcy potrzeb wynikających z niepełnosprawności danej osoby, o ile przeprowadzenie takich zmian lub dostosowań nie skutkowałoby nałożeniem na pracodawcę nieproporcjonalnie wysokich obciążeń, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Obciążenia, o których mowa w ust. 1, nie są nieproporcjonalne, jeżeli są w wystarczającym stopniu rekompensowane ze środków publicznych.
3. Niedokonanie niezbędnych racjonalnych usprawnień, o których mowa w ust. 1, uważa się za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu w rozumieniu przepisów art. 183a § 2-5 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy.

Wynikające z tego przepisu obowiązki dotyczą wszystkich podmiotów zatrudniających osoby z niepełnosprawnościami. Trudno wyobrazić sobie sytuację, że nie spełni ich np. zakład pracy chronionej. Tymczasem raport z kontroli Państwowej Inspekcji Pracy przeprowadzanych w 2022 roku nasuwa przypuszczenia, że nie zawsze podmioty takie są dostosowane. O tym jednak za chwilę.

Zgłoszenie ZPChr do PIP

Wielokrotnie pisaliśmy już tutaj o korzyściach finansowych, jakie daje przekształcenie podmiotu gospodarczego, który zatrudnia osoby z niepełnosprawnościami, w zakład pracy chronionej. To m.in. ulgi podatkowe i zwolnienia z opłat. By jednak móc to zrobić, należy spełnić szereg warunków. Jednym z nich jest zgłoszenie pomieszczeń firmy do Państwowej Inspekcji Pracy.
Chodzi o to, by pomieszczenia, w których mają pracować osoby z niepełnosprawnościami, były dostosowane do ich potrzeb. Wiąże się to nierzadko z wprowadzeniem w firmie tzw. niezbędnych, racjonalnych usprawnień. O ile dla osoby niewidomej bę