Obowiązki rozliczeniowe i sprawozdawcze ZPChr na przełomie roku

Obowiązki rozliczeniowe pracodawcy prowadzącego ZPChr

Zgodnie z uregulowaniami art. 28 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j.: Dz. U. z 2023 r., poz. 100, ze zm.) – dalej: u.r.o.n., pracodawca, który prowadzi działalność gospodarczą przez okres co najmniej 12 miesięcy, a przy tym zatrudnia co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, a także osiąga odpowiednie wskaźniki zatrudnienia pracowników niepełnosprawnych, przez okres co najmniej 6 miesięcy, uzyskuje status ZPChr, o ile:

• wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynosi:

1. co najmniej 50%, przy czym 20% ogółu zatrudnionych stanowią osoby zaliczone do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, bądź
2. co najmniej 30% niewidomych lub psychicznie chorych, albo upośledzonych umysłowo zaliczonych do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności;

• obiekty i pomieszczenia użytkowane przez zakład pracy:

1. odpowiadają stosownym przepisom oraz zasadom bezpieczeństwa i higieny pracy,
2. uwzględniają zapotrzebowania osób niepełnosprawnych w aspekcie przystosowania stanowisk pracy, pomieszczeń higienicznosanitarnych i ciągów komunikacyjnych oraz urzeczywistniają wymogi dostępności do nich;
3. została zagwarantowana doraźna i specjalistyczna opieka medyczna, poradnictwo i usługi rehabilitacyjne;
4. pracodawca wystąpi z wnioskiem o przyznanie statusu ZPChr do wojewody.

Decyzję co do przyznania statusu ZPChr, potwierdzającą realizację powyższych warunków wydaje wojewoda.

Co więcej, pracodawca mający status ZPChr, a jednocześnie osiągający wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynoszący minimum 30% osób niewidomych lub psychicznie chorych, albo upośledzonych umysłowo zaliczonych do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, jest zwolniony z:

1. podatków, z tym że zwolnienie z podatków od nieruchomości, rolnego i leśnego odbywa się na zasadach określonych w przepisach odrębnych, z kolei zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych jest możliwe, jeżeli czynność dokonana przez pracodawcę pozostaje w bezpośrednim związku z prowadzeniem ZPChr;
2. opłat, poza opłatą skarbową i opłatami o charakterze sankcyjnym.

Jednakże należy zaznaczyć, że wspomniane powyżej zwolnienie z podatków i opłat, na mocy art. 31 ust. 2 u.r.o.n., nie dotyczy:

1. podatku od gier;
2. podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego;
3. cła;
4. podatków dochodowych;
5. podatku od środków transportowych.

W myśl art. 33 ust. 1 u.r.o.n., do podstawowych obowiązków pracodawcy prowadzącego zakład pracy chronionej należy utworzenie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych.

Zgodnie z art. 33 ust. 2 u.r.o.n., ZFRON tworzy się przede wszystkim

• ze środków pochodzących ze zwolnienia pracodawcy z niektórych podatków i opłat oraz ze środków PFRON, przekazywanych na wniosek dysponenta ZFRON;
• z części zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, zgodnie z odrębnymi przepisami, z tym że za dzień uzyskania tych środków uznaje się ostatni dzień miesiąca wypłaty wynagrodzeń;
• z wpływów z zapisów i darowizn
• z odsetek od środków zgromadzonych na rachunku funduszu rehabilitacji;1
• ze środków pochodzących ze zbycia środków trwałych zakupionych ze środków funduszu, w części niezamortyzowanej.

Poza tym art. 33 ust. 3 u.r.o.n. jasno wskazuje, że pracodawca prowadzący ZPChr jest zobowiązany do:

• prowadzenia ewidencji środków ZFRON;
• prowadzenia rozliczeniowego rachunku b