Praca w godzinach nadliczbowych to praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy. Co do zasady praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w razie:1) konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii;2) szczególnych potrzeb pracodawcy (ten przypadek nie ma zastosowania do pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których występu Nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych czas odpracowania zwolnienia od pracy, udzielonego pracownikowi, na jego pisemny wniosek, w celu załatwienia spraw osobistych. Odpracowanie zwolnienia od pracy co do zasady nie może naruszać prawa pracownika do odpoczynku dobowego (co najmniej 11 godzin) i tygodniowego (35 godzin nieprzerwanego odpoczynku).ją przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń lub natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia).
Stosownie do art. 1511 § 1 Kodeksu pracy za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje dodatek w wysokości:
1) 100% wynagrodzenia - za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających:
a) w nocy,
b) w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
c) w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy;
2) 50% wynagrodzenia - za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w każdym innym dniu niż określony w pkt 1.
W szczególny sposób została uregulowana kwestia godzin nadliczbowych w przypadku osób zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy. Kodeks pracy w takich przypadkach formułuje zasadę, że pracą nadliczbową jest praca wykonywana ponad pełny wymiar czasu pracy. Zatem dla pracownika zatrudnionego w wymiarze 1/2 etatu, który według rozkładu codziennie ma wykonywać pracę czterogodzinną, pierwszą godziną nadliczbową będzie dziewiąta godzina pracy w danym dniu.
Z przepisu art. 151 § 5 Kodeksu pracy wynika obowiązek określenia w umowie o pracę dopuszczalnej liczby godzin ponad umówiony wymiar czasu pracy, którego przekroczenie uprawnia pracownika do dodatku jak za pracę w godzinach nadliczbowych.
„Można zatem wskazać cztery etapy świadczenia pracy przez pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy. Pierwszym jest praca w ramach obowiązującego takiego pracownika wymiaru, przewidzianego w umowie o pracę. Drugim jest praca świadczona ponad wymiar, do osiągnięcia limitu określonego w umowie. Praca taka jest pracą ponadwymiarową, nie stanowi jednak pracy w godzinach nadliczbowych, nie przysługuje takiemu pracownikowi żaden dodatek. Trzeci etap stanowi praca ponad określony w umowie limit, aż do osiągnięcia pełnego wymiaru czasu pracy. Jest to praca ponadwymiarowa (lecz nie nadliczbowa), pracownikowi przysługuje jednak dodatek w wysokości takiej jak dodatek za pracę nadliczbową. Czwarty etap to praca nadliczbowa, która rozpoczyna się po przekroczeniu pełnego wymiaru czasu pracy. (por.: K. Stefański (w:) Kodeks pracy. Komentarz. Tom II. Art. 94-304 (5), wyd. VI, red. K. W. Baran, Warszawa 2022, art. 151; K. Jaśkowski (w:) E. Maniewska, K. Jaśkowski, Komentarz aktualizowany do Kodeksu pracy, LEX/el. 20
Nie masz jeszcze wykupionego dostępu? Zapoznaj się z naszymi pakietami dla Firm
Nasza strona internetowa używa plików cookies w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Dzięki nim możemy indywidualnie dostosować stronę do Twoich potrzeb. Możesz zaakceptować pliki cookies albo wyłączyć je w przeglądarce. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia.
W dowolnej chwili możesz wycofać swoją zgodę na przetwarzanie danych, zażądać informacji o zakresie przetwarzanych danych lub zmienić zakres ich przetwarzania. Więcej informacji o przetwarzaniu danych znajdziesz w Polityce Prywatności.