Odmowa wykonania polecenia służbowego przez pracownika z niepełnosprawnością

W myśl art. 100 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j.: Dz. U. z 2023 r., poz. 1465, ze zm.) – dalej: k.p., pracownik z niepełnosprawnością jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, o ile nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę.

Wobec tego niepełnosprawny pracownik ma prawo odmówić wykonania polecenia służbowego, jeżeli wykracza ono poza określony w umowie o pracę rodzaj pracy. Tym bardziej pracownika z niepełnosprawnością nie wiążą polecenia pracodawcy, które w żaden sposób nie dotyczą obowiązków pracowniczych powierzonych mu na podstawie umowy o pracę. W celu powierzenia pracownikowi z niepełnosprawnością innych zadań niż wynikające z określonego w umowie o pracę rodzaju pracy pracodawca co do zasady powinien zmienić dotychczasowe warunki pracy lub płacy tego pracownika w drodze wypowiedzenia warunków pracy i płacy (na mocy art. 42 § 1 k.p.), albo porozumienia zmieniającego warunki pracy i płacy. Natomiast wyjątki od tej zasady powinny być ściśle określone i wynikać z przepisów ustawowych.

Adekwatnie do przepisu art. 42 § 4 k.p., wypowiedzenie dotychczasowych warunków pracy lub płacy nie jest wymagane w razie powierzenia pracownikowi z niepełnosprawnością, w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, innej pracy niż określona w umowie o pracę na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika. Oprócz tego, na podstawie art. 81 § 3 k.p., w czasie przestoju pracodawca może powierzyć pracownikowi z niepełnosprawnością inną odpowiednią pracę, za której wykonanie należeć się będzie temu pracownikowi wynagrodzenie przewidziane za tę pracę, aczkolwiek nie niższe od wynagrodzenia wynikającego z osobistego zaszeregowania pracownika, określone