Aktywizacja zawodowa osób z niepełnosprawnością intelektualną

Problemy zawodowe osób z niepełnosprawnością intelektualną

Niepełnosprawność intelektualna charakteryzuje się obniżoną sprawnością procesów umysłowych, a w szczególności procesów postrzegania, interpretowania i rozumienia rzeczywistości, wyciągania wniosków, planowania czy rozwiązywania problemów. Osoby z niepełnosprawnością intelektualną posiadają określone możliwości i potencjał pozwalające na wykonywanie konkretnych czynności zawodowych. Aktywizacja takich osób jest procesem trudnym, ale możliwym do osiągnięcia dzięki dobrze przeprowadzonej ocenie zdolności zawodowych oraz rehabilitacji społeczno-zawodowej. Podział biorący pod uwagę możliwości wykonywania prac przez osoby z niepełnosprawnością intelektualną przedstawia się następująco:

1. osoby z lekkim stopniem obniżenia sprawności funkcjonowania zawodowego – mają określone problemy zawodowe,
2. osoby z głębszym stopniem obniżenia sprawności funkcjonowania zawodowego – wymagają specjalistycznego wsparcia,
3. osoby z głębokim stopniem niepełnosprawności umysłowej – nie kwalifikują się do programów aktywizacji zawodowej.

W życiu zawodowym niepełnosprawność intelektualna może stwarzać trudności w obrębie dostrzegania i interpretowania skomplikowanych sytuacji w środowisku pracy, w komunikowaniu się z innymi osobami, przyswajaniu wiedzy, samodzielnym rozwiązywaniu problemów wynikających z procesu pracy i wreszcie w adaptacji społeczno-zawodowej związanej z początkowym okresem zatrudnienia.

Przyszli pracownicy z lekką niepełnosprawnością intelektualną sprawdzą się we wszystkich rodzajach prac o charakterze wykonawczym. Na początkowym etapie pracy wymagają wsparcia asystenta oraz jasnej komunikacji, by sprawnie opanować przydzielane im zadania. Niezbędne będzie również odpowiednie przeszkolenie w ramach bezpieczeństwa i higieny pracy. W przypadku osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną wskazane jest zatrudnienie w zakładach pracy chronionej, ponieważ wiele z nich ma niski poziom zdolności manipulacyjnych i lokomocyjnych. Doświadczenia z kształcenia takich osób oraz aktywizowania ich na rynku pracy pokazują, że odpowiednie wsparcie, nadzó