Czy ZPChr i przedsiębiorstwa z otwartego rynku pracy są odpowiednio przystosowane do potrzeb pracowników z niepełnosprawnościami?

Wśród przedsiębiorstw na chronionym rynku pracy w Polsce należy wymienić przede wszystkim:

• zakłady pracy chronionej,
• zakłady aktywności zawodowej.

Zakłady pracy chronionej oraz zakłady aktywności zawodowej są z góry zaprojektowane jako miejsca zatrudnienia dla osób z niepełnosprawnościami, które z rozmaitych względów napotykają przeciwności przy poszukiwaniu pracy na otwartym rynku pracy.

Cele obu tych form przedsiębiorstw polegają na długofalowym przygotowaniu osób z niepełnosprawnościami do potencjalnego zatrudnienia na otwartym rynku pracy w przyszłości.

ZPChr-y i ZAZ-y są zróżnicowane między sobą pod względem struktury działalności, prawnego charakteru organizacji tworzącej przedsiębiorstwo, oraz np. w odniesieniu do metody pozyskiwania pracowników.

Ustawodawca w dyspozycji art. 28 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j.: Dz. U. z 2023 r., poz. 100, ze zm.) – dalej: u.r.o.n., przewiduje, że pracodawca, który chce uzyskać status ZPChr, musi prowadzić działalność gospodarczą przez okres co najmniej 12 miesięcy, a przy tym zatrudniać minimum 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i osiągać odpowiednie wskaźniki zatrudnienia osób niepełnosprawnych, przez okres przynajmniej 6 miesięcy, o ile:

1. wspomniany wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynosi:

• przynajmniej 50%, a w tym co najmniej 20% ogółu zatrudnionych stanowią osoby zaliczone do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, bądź
• co najmniej 30% niewidomych lub psychicznie chorych, albo upośledzonych umysłowo zaliczonych do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności;

2. obiekty i pomieszczenia użytkowane przez zakład pracy:

• odpowiadają przepisom i zasadom bezpieczeństwa i higieny pracy,
• uwzględniają potrzeby osób niepełnosprawnych w zakresie przystosowania stanowisk pracy, pomieszczeń higienicznosanitarnych i ciągów komunikacyjnych oraz spełniają wymagania dostępności do nich;

3.