Czy pracodawca może ograniczyć pracownikowi z niepełnosprawnością prawo pracownika do oddania krwi?

Rozstrzyganie kwestii, czy i na jakich zasadach przysługuje zwolnienie z pracy zatrudnionemu, który chce honorowo oddać krew, od podstawowego aktu prawnego regulującego absencję w zakładach pracy.

Zgodnie z § 1. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy przyczynami usprawiedliwiającymi nieobecność pracownika w pracy są:

1. zdarzenia i okoliczności określone przepisami prawa pracy, które uniemożliwiają stawienie się pracownika do pracy i jej świadczenie;

2. inne przypadki niemożności wykonywania pracy wskazane przez pracownika i uznane przez pracodawcę za usprawiedliwiające nieobecność w pracy.

Wydawać by się mogło, że rozwiązaniem byłoby ustalenie przez pracodawcę np. w regulaminie pracy dni, w których pracownik może oddać krew, jest niezgodne z przepisami prawa pracy. Jednak nie jest to dobre wyjście, gdyż oddanie krwi lub jej składników nie jest czynnością prawa pracy ani związaną z wykonywaniem zatrudnienia, dlatego pracodawca nie może ustanawiać zasad i reguł, które w jakikolwiek sposób by tę kwestię określały. Zatrudniający może jednak uzgodnić z pracownikiem zasady realizacji uprawnień pracowniczych związanych z tym faktem, tj. zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

Oddanie krwi jest czynnością, którą nie tylko można, ale trzeba zaplanować, dlatego pracownik będzie z wyprzedzeniem wiedział o tym, że w danym dniu nie stawi się w pracy, o czym ma obowiązek poinformowania swojego przełożonego.

Natomiast sam sposób informowania pracodawcy o nieobecności może zostać ustalony w regulaminie wewnętrznym lub w sposób zwyczajowy przyjęty w danej firmie. Nieobecność ta zostanie uznana za usprawiedliwioną, a pracownik otrzyma wynagrodzenie obliczone jak za urlop wypoczynkowym, gdy przedstawi pracodawcy zaświadczenie z regionalnego punktu krwiodawstwa.

W sprawie określenia czasu trwania zwolnienia od pracy przysługującego pracownikowi z tytułu oddania krwi wystosowano interpelację poselską, na którą odpowiedział podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, z upoważnienia ministra.

W interpelacji zgłoszono istnienie nieprecyzyjnych przepisów prawa, regulujących czas trwania zwolnienia od pracy przysługującego pracownikowi z tytułu oddania krwi. Związane jest to głównie z brakiem ograniczenia liczby zwolnień od pracy na oddawanie krwi w ciągu roku kalendarzowego, jak też długą nieobecnośc