Przedawnienie roszczeń pracodawcy z tytułu uszkodzenia mienia powierzonego pracownikowi z niepełnosprawnością

W oparciu o art. 124 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j.: Dz. U. z 2022 r., poz. 1510, ze zm.) – dalej: k.p., pracownik z niepełnosprawnością odpowiada w pełnej wysokości za wszystkie szkody powstałe w powierzonym mu mieniu, jeżeli powierzono mu z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się:

1. pieniądze, papiery wartościowe lub kosztowności,

2. narzędzia i instrumenty lub podobne przedmioty, a także środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze.

Nie oznacza to jednak, że odpowiedzialność pracownika z niepełnosprawnością za mienie została ograniczona wyłącznie do powyższego katalogu. Jak wskazuje bowiem art. 124 § 2 k.p., niepełnosprawny pracownik odpowiada w pełnej wysokości również za szkodę w mieniu innym aniżeli wymienione w art. 124 § 1 k.p., o ile mienie to zostało powierzone pracownikowi z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się.

Jednocześnie, pracownik może uwolnić się od odpowiedzialności za powierzone mienie, jeśli wykaże, że szkoda powstała z przyczyn niezależnych od tego pracownika, zwłaszcza wskutek niezapewnienia przez pracodawcę warunków umożliwiających zabezpieczenie powierzonego pracownikowi mienia (art. 124 § 3 k.p.).

Potwierdza to także stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 25 maja 2000 r. (sygn. akt I PKN 635/99), zgodnie z którym, nawet pracownik, względem którego nie jest możliwe przypisanie winy w nadzorze nad mieniem powierzonym z obowiązkiem zwrotu lub do wyliczenia się, ani winy umyślnej za szkodę powstałą w tym mieniu, nie jest zwolniony od odpowiedzialności odszkodowawczej na podstawie art. 114 k.p. W myśl tego przepisu pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ze swej winy wyrządził pracodawcy szkodę, ponosi odpowiedzialność materialną. Zbliżony pogląd wyraził Sąd Apelacyjny w wyroku z dnia 2 czerwca 2009 r. (sygn. akt III APa 41/2009, LEX nr 1645639), wskazując na konieczność poniesienia odpowiedzialności przez pracownika nawet za niedobór wynikły z przyczyn nieustalonych. Równocześnie to na pracowniku spoczywa ciężar udowodnienia, że szkoda powstała na skutek okoliczności od niego niezależnych (por. wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie z dnia 23 marca 2016 r., sygn. akt VIII P 672/14).

Należy więc uznać, że odpowiedzialność za mi