Doraźna i specjalistyczna opieka medyczna w czasie epidemii i stanu zagrożenia epidemicznego

W myśl art. 28 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j.: Dz. U. z 2021 r., poz. 573, ze zm.) – dalej: u.r.o.n., pracodawca, który prowadzi działalność gospodarczą przez okres minimum 12 miesięcy, zatrudniający co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i osiągający odpowiednie wskaźniki zatrudnienia osób niepełnosprawnych, przez okres przynajmniej 6 miesięcy, uzyskuje status pracodawcy prowadzącego zakład pracy chronionej (ZPChr), o ile:

1. „wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynosi:

2. co najmniej 50%, a w tym co najmniej 20% ogółu zatrudnionych stanowią osoby zaliczone do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, bądź

3. co najmniej 30% niewidomych lub psychicznie chorych, albo upośledzonych umysłowo zaliczonych do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności;

4. obiekty i pomieszczenia użytkowane przez zakład pracy:

   1. odpowiadają przepisom i zasadom bezpieczeństwa i higieny pracy,
   2. uwzględniają potrzeby osób niepełnosprawnych w zakresie przystosowania stanowisk pracy, pomieszczeń higienicznosanitarnych i ciągów komunikacyjnych oraz spełniają wymagania dostępności do nich, a także

5. jest zapewniona doraźna i specjalistyczna opieka medyczna, poradnictwo i usługi rehabilitacyjne;

6. wystąpi z wnioskiem o przyznanie statusu pracodawcy prowadzącego zakład pracy chronionej.”

Zgodnie z art. 30 ust .1 u.r.o.n., status ZPChr przyznaje wojewoda, w drodze decyzji administracyjnej potwierdzającej spełnienie przez pracodawcę wymogów, o których mowa w art. 28 u.r.o.n. W momencie, gdy dany pracodawca przestanie spełniać którąkolwiek przesłankę przyznania statusu ZPChr, wojewoda wydaje decyzję stwierdzającą utratę statusu ZPChr.

Jednocześnie, adekwatnie do art. 33 ust. 7b u.r.o.n., pracodawca, który utracił status ZPChr i wciąż zatrudnia co najmniej 15 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, a jego wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynosi przynajmniej 25%, pracodawca zachowuje zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych (ZFRON) i niewykorzystane środki tego funduszu.

Jak już wspomniano, jedną z podstawowych przesłanek uzyskania statusu ZPChr jest zapewnienie pracownikom z niepełnosprawnościami doraźnej i specjalistycznej opieki medycznej, poradnictwa i usług rehabilitacyjnych. Ustawodawca przewidział przy tym, że pracodawca nie może uzależnić świadczeń realizowanych w ramach doraźnej i specjalistycznej opieki medycznej od takich okoliczności, jak sytuacja finansowa niepełnosprawnego pracownika, czy też stopień I rodzaj jego niepełnosprawności.

Ważne jest to, że doraźna i specjalistyczna opieka medyczna, poradnictwo i usługi rehabilitacyjne muszą być faktycznie i bezwarunkowo zapewnione niepełnosprawnym pracownikom danego zakładu pracy (pracodawca zapewnia opiekę medyczną m.in. przez zatrudnienie w zakładzie pracy lekarza specjalizującego się w schorzeniach pracowników z niepełnosprawnościami). Formalne wypełnienie tej przesłanki poprzez zagwarantowanie opieki lub usług, z których skorzystanie w rzeczywistości jest utrudnione, nie może być uznane za